Arabaların motoru çalışmak için akaryakıta muhtaçlık duyar. Akaryakıtı ise herkesin bildiği üzere akaryakıt istasyonları ya da benzinliklerdenalırız. Akaryakıt istasyonları günümüzdeki halini almadan evvel petrol eserleri, eczanelerde birer yan eser olarak satılıyordu. Evet yanlış okumadınız beşerler araçlarına güç veren yakıtı eczanelerden temin ediyordu. O vakitler bugünkü formunda çalışmayan istasyonların ilkininfaaliyetlerine Almanya’nınWiesloch kentindeki bir eczanede başladığı biliniyor.
Gelişen teknolojiyle birlikte akaryakıt istasyonları da kendine özel alanlara taşınmaya ve bugünkü halini almaya başladı. Bizler de sizin için günümüz akaryakıt istasyonlarının çalışma formunu inceledik. Otomobiline, motoruna yakıt alırken birçok kişinin aklına gelen “Bu pompaya yakıt nasıl geliyor, bunun kaynağı nerede?” üzere sorulara karşılık vermeye çalıştık.
Benzin, özel bir teknolojiye sahip tanklardan bizlere ulaşıyor.
Yakıt almak, yıllardır otomobile sahip olan herkesin yaptığı ve ekseriyetle de teknik ayrıntılarına çok takılmadığı bir şey. Arabanı istasyona yanaştırıyorsun, yakıt dolduruluyor, paranı ödüyor ve sonra gidiyorsun. Sistem bu kadar basit üzere görünse de üstte da gördüğünüz üzere akaryakıt istasyonlarının çalışma biçimi epey değişik.
Araçların hareket etmesini sağlayan akaryakıtlar fotoğraftada gördüğünüz üzere yer altı tanklarından pompaya ulaşıyor. Yakıtın tanklardan pompaya sonrasında da araçlarımıza ulaşması için özel bir teknolojikullanılıyor. Tıpkı vakitte bu teknoloji hem etraf güvenliği hem de tankın yapısının bozulmaması için de kullanılıyor.
Bu teknolojiden bahsetmeden evvel tankın yapısına bakalım:
Tankın içindeki yakıt tehlikeli bir yapıya sahiptir. Bu yüzden yakıtın etraf ile mümkün olduğunca temas etmesini engellemek için tanklar yer altına gömülür. Yerin altına kazılan havuzlara yerleştirilen tanklar, yağış ve don üzere hava olaylarından sonra oluşabilecek toprak kayması üzere durumlardan etkilenmemesi için bir teraziye alınır ve sabitlenir.
Ortalama 115.000 ile 150.000 litre depolama kapasitesine sahip olan tanklar, uzun müddet boyunca yer altında olacağı için hem iç yapısının hem dış yapısının korozyanauğramaması hem de içindeki yakıtın korunmasıson derece değerlidir. Bu yüzden tankların içi ve dışı özel materyaller kullanılarak üretilir.
Sistem, valfler sayesinde daha inançlı hale geliyor.
Benzin almaya gittiğimizde çoklukla etrafta pompa, market ve binalardan öteki bir şey görmeyiz. Görünür bir depolama ünitesi bulunmayan istasyonların depoları ekseriyetle yerin altında, üstte da bahsettiğimiz üzere tanklarda tutulmaktadır. Bu tanklar, yakıtı mümkün olan en inançlı formda saklamak için tasarlanmıştır.
Yakıtın uçucu yapısı, tankta bulunacak yakıt ölçüsünü büyük ölçüde kısıtlar. Yakıt ve yakıt buharı tankın içine tıpkı anda dolduğu için çok dolum yapılması tankta patlamayaneden olabilir. Bunun olmaması için tankların dolum ölçüsünü gösteren çeşitli sistemler bulunur. Bu sistemlerin başında ise valfler gelir. Dünyanın dört bir yanındaki akaryakıt istasyonlarında çoklukla iki valf kullanılır.
Fotoğraftakine benzeri şekilde görünen valflerin ilki yakıt tanklarının fazla doldurulmasını maniler. İkinci valf ise depodan çıkan yakıtın buhar ölçüsünü düzenlemekten sorumludur. Tankın çok doldurulması durumunda bu valfler tanklarda bulunan havalandırma borularını tıkar ve buharın dışarı çıkmasını pürüzler. Bu sayede yanma, patlama üzere durumlar engellenmiş olur.
Tanka bulunan şamandıra sensörleri, depolama tanklarındaki yakıt düzeyinin anlık olarak takip edilebilmesini sağlar. Bu sensörler, benzinliklerde bulunan özel sistemlere veri transferi gerçekleştirir ve depoda bulunan yakıt düzeyinin yanı sıra yakıtın dağıtılma suratı, bir sızıntı olup olmadığı üzere durumların çarçabuk takip edilebilmesini sağlar.
İşte otomobilimizin motoruna güç veren sistem bu türlü işliyor:
Yukarıdaki görüntüde süratli ve basitçe gösterilen sistemi sizleri fazla teknik ayrıntılara boğmadan anlatmaya çalışalım:
- Öncelikle otomobilimize yakıt almak için vazifeli, pompayı çalıştırdığında işin perde gerisinde pompa sisteminin hakikat çalıştığını ve istenen yakıtın gerçek biçimde yüklendiğini denetim etmek için entegre saha sistemi ismi verilen bir sistem daha çalışmaya başlıyor.
- Aynı vakitte bu sistem, misyonlu onay verene kadar akaryakıt sisteminin çalışmasını da engelliyor.
- Onay verildiği an saha sistemi, tankın içinde yer alan sisteme sinyal gönderiyor. Akabinde akaryakıt pompalanmaya başlıyor.
- Sisteme girilen fiyat ölçüsünün kaç litre akaryakıt ettiğini otomatik olarak belirleyen sistem, yakıt yeteri kadar dolduğunda otomatik olarak kendini kapatır ve araçtaki pompanın çalışmasını durdurur.
- Bu tanklardaki yakıtın bitiş yahut kullanım ömrüne göre 6 ila 12 ayda bir yakıtla yüklü tırlar aracılığıyla depolara yeni yakıtlar eklenir.
Her gün önünden geçtiğimiz, neredeyse her hafta otomobilimize yakıt aldığımız akaryakıt istasyonlarının sistemini anlatmaya çalıştık. Bahis hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda bizlerle paylaşabilirsiniz.
Kaynaklar: Science ABC, Veeder