Bir asırdır hayatımızın içerisinde yer alan otomobiller, bugün bazılarımız için sırf bir yerden bir yere gitmek için kullandığımız bir taşıt. Kimilerimizse sahip olduğumuz arabalara çok daha fazla değer veriyor, hayatımızın ayrılmaz bir kesimi haline getiriyor. Lakin en sıkı otomobilcinin bile bilmediği yahut üzerine düşünmediği bir problem var. Bu içeriğimizde size “kelebek camı“ndan bahsedeceğiz.

Kelebek camı, birtakım arabalarda ön kapıda, kimilerinde art kapıda, kimilerinde ise her iki kapıda da olan hareketsiz camlardır. Yan camlar genelde hareketli sisteme sahip olsa da kelebek camı, sabit yapısı nedeniyle dikkat çeker. Zira öylece durur ve görünüşte hiçbir fonksiyonu yoktur. Pekala bu cam neden var? Kim icat etti? Gelin daima birlikte, bu soruların karşılıklarına bakalım.

Öncelikle, bu küçük camlara neden kelebek camı deniyor?

Aslına bakacak olursak bu sorunun cevabını yazının devamında alacaksınız lakin merak ediyorsanız diye bu bahse farklı bir başlık açmak istedik. Otomobil kapılarındaki bu küçük camlar, birinci sefer ortaya çıktıklarında kelebek kanadı gibi dışarıya gerçek açılabildiklerinden kelebek camı olarak anılmaya başladılar. Günümüzde bu camlar açılamaz yapıda olsalar da hala kelebek camı olarak anılıyorlar.

1930’lu yıllarda kullanılmaya başlayan kelebek camı, 1950’li yıllarda standart haline geldi!

Kelebek camı, 1930’lu yıllarda piyasaya sürülmüş “ilkel” arabalarda de kullanılıyordu. General Motors tarafından dala kazandırılan kelebek camı, o yıllarda şimdikinden çok farklıydı. Özel bir kilit düzeneğiyle tasarlanan camlar, az bir açıyla da olsa dışa gerçek açılıyor ve aracın hava almasını sağlıyordu. Elbette, o yıllarda piyasaya sürülen otomobillerde olağan açılan camlar da vardı fakat kelebek camı, ekstra havalandırma imkanı nedeniyle tercih nedeni haline gelmişti.

Şimdilerde sabit olan kelebek camı, o yıllarda şu biçimde kullanılıyordu:

Yukarıdaki fotoğraf, açılabilir yapıdaki kelebek camını gösteriyor. Beşerler, klimanın olmadığı yıllarda bu pencereyi etkin olarak kullanıyor ve ekstra hava akışı sağlıyorlardı. Şimdilerdeyse klimalar var ve açılabilir kelebek camlarına gereksinim yok. Pekala neden büsbütün kaldırılmadı?

Artık klimalar olduğuna nazaran; kelebek camına neden muhtaçlık var?

Yukarıdaki görselde de görebileceğiniz üzere arabaların art tekerleklerinin pozisyonu nedeniyle art kapılar, gövde kısmında daralacak biçimde tasarlanmaktadır. Üst taraftaki cam kısım geniş, gövde kısmı ise dar olduğundan camı büsbütün açmak mümkün olmayacak. İşte tam da bu noktada kelebek camı devreye giriyor.

Görseldeki kırmızı çizgi, kelebek camını açılabilir camdan ayıran direğin kapının gövde kısmındaki hizasını gösteriyor. Yeşil tırtıklı kısım açılabilir camın, açıldıktan sonra kapının içindeki kapladığı alanı gösteriyor. Turuncu tırtıklı kısım ise kelebek camı açılabilseydi kapının içinde kaplayacağı alanı, daha doğrusu dışına nasıl taşacağını gösteriyor. Yani kapılardaki bu küçük bölmeler ayrılmamış olsaydı, doğal olarak camları açamayacaktık.

Peki neden yalnızca açılabilir kısmı cam yapıp öbür kısmı gövde ile bütün biçimde bırakmıyorlar? Bunun karşılığı da aslında epey kolay… Şoförler için etraflarını görebilmek son derece kıymetli bir mevzu. Gövde ile birleşik kapalı bir alan yerine kelebek camı oluşturmak, şoförlerin daha geniş bir görüş alanına sahip olmasını sağlıyor.

Bir arabanın kapısının içinde ne var?

Yukarıdaki görselde, bir arabanın art kapısının iç kısmını görüyorsunuz. Bu iç kısımda, camın eşit olarak açılmasını sağlayan raylı sistemi tutan bir mekanizma var. Bu düzenek, camın üst ve aşağı yanlışsız hareketini yönetiyor. Şayet kelebek camı da açılabilir yapıda olursa, sistem bu camı büsbütün açar. Bu da büyük bir sorun demek. Zira cam esnek değildir ve zorlanırsa kırılır. Camın kırılmaması için de yarım açılması gerekir. Birtakım modellerde yarım açılan art camları görüyor olsak da pek çok marka, bu türlü bir şeyi tercih etmiyor. Bu ortada; ön camlarda da tıpkı durumun kelam konusu olduğunu söyleyelim. Kapı gövdesine sığdırılamayan cam, modüllü halde kullanılıyor. Küçük kısma da kelebek camı diyoruz…