‘‘Bir kız sevdim ataşeyken, vermediler. Gençliğimi bıraktım Sofya’da.’’

Bu cümleleri Mustafa Kemal Atatürk’ün imkansız bir aşk uğruna kurduğuna kim inanabilir, değil mi?

Güzel başlayan; lakin makus biten bir öykü bu. Kıssanın sonunda Ata’mızın yüzü ne yazık ki gülmüyor. Yarım kalan ne hayalleri vardı, kim bilir? Ulu Başkan Mustafa Kemal Atatürk’ün ataşelik vazifesi icabı gittiği Sofya’da birinci görüşte aşkın ne demek olduğunu hissedişine şahit olacağız bu kıssada. Ve kıssanın bir başka kıymetli kahramanı, Kovaçev Ailesi’nin büyük kızı Dimitrina Kovaçev olacak…

Sofya’da birinci görüşte aşk

Mustafa Kemal Atatürk, 27 Ekim 1913’te Sofya Askeri Ataşeliği görevini icra etmek üzere Sofya’ya sarfiyat.O vakitler Sofya’nın yabancısıdır, ne etrafı bilir ne de kimseleri tanır. Günlerden bir gün, bir yemek daveti alır. Bu daveti hem kaliteli vakit geçirmek hem de yeni beşerler tanımak ismine hoş bir fırsat olarak gören Ata’mız davete icabet etmeye karar verir. Davete katılan Atatürk, içeri girer girmez çok hoş bir kız görür. Bu kız, Atatürk’e ‘‘ilk görüşte aşk’’ı tattıracak Dimitrina Kovaçev’den oburu değildir. Tarihte ‘‘Miti’’ ismiyle de tanınan Dimtirina Kovaçev, Eski Savunma Bakanı Bulgar General Stilyan Kovaçev’in kızıdır. Asil bir ailenin eğitimli, hoşlar hoşu kızı Miti’nin periyodun beğenilen bekarlarından olduğu aşikardır.

Miti’yi görür görmez aşık olduğunu hisseden Ata’mız ne yapacağını bilemez bir haldeyken, art fonda çalan vals müziği imdadına yetişir. Aşkın ve müziğin verdiği cüreti gerisine alan Mustafa Kemal, kendinden emin bir biçimde Miti’nin yanına masraf ve kendisine dans teklifinde bulunur. Ata’mızın cesaretli davranışından etkilenen Miti, bulundukları ortam gereği bir o kadar gözü pek sayılabilecek bir cevap verir; dans teklifini kabul eder. Mustafa Kemal ve Dimitrina’nın bu sürpriz yakınlaşması davet salonunda buz üzere rüzgarlar estirir, salon; meraklı bakışlar ve dedikodularla adeta çalkalanır.

Atatürk ve Kovaçev Ailesi tanışıyor

Ertesi gün Kovaçev Ailesi birinci iş kızlarını karşısına alıp konuşmak ister. Ailesine Atatürk ile tüm gece dans ettiğini söyleyen Miti, Ata’mızın deniz mavisi gözlerinden aldığı güçle Atatürk’e duyduğu aşkı itiraf eder.Bu itirafın üzerine aile, Atatürk’ü meskene çağırmaya karar verir. Maksat, genç delikanlıyla çay içip tanışmak değildir elbette. Ailenin yegane umudu, Ata’mızın niyetini öğrenip kızlarını bu sevdadan vazgeçirmektir.

Mesut günlerin ömrü kısa

Kovaçev Ailesi Atatürk’ün kararlı, istekli ve kendinden emin duruşundan çok etkilenir; genç adamın kızlarına olan ilgisine inanç duyar. Böylece aileden ilişkiye onay çıkar.Atatürk ile Miti, birbirilerini tanımak üzere vakit geçirmeye başlar. Çok memnun olan ikili, birlikte yapılabilecek tüm aktiviteleri yapmaya ihtimam göstererek günden güne yakınlaşır.Gel gelelim Stilyan Kovaçev’in Bulgar Çarı’nın değerli adamlarından biri olması, bu keyifli tablonun ömrünün kısa sürmesine sebep olur. Her ne kadar Atatürk bu durumu umursamasa da Çar, Miti’nin Atatürk üzere bir Türk askeriyle birliktelik yaşamasından ziyadesiyle rahatsızlık duymakta; bu rahatsızlığını Kovaçev Ailesi’ne açıkça lisana getirmekteydi. Üstelik Çar’a nazaran Atatürk’ün Miti atağı, kabul edilemez bir askeri meydan okuma manasına da geliyordu. Bu aşk, mümkünatsızdı.

Sofya’da başlayan aşk Sofya’da bitti

Atatürk, vakit kaybetmeden Miti’ye evlenme teklifi eder; lakin nafile…Miti, Ata’mıza düşünmeden ‘‘Evet’’ yanıtını vermiş olsa da Kovaçev Ailesi, Çar’ın tesiriyle, bu birlikteliğe ve evliliğe katiyetle karşı hale gelir. Tüm tehditlere karşın kendilerine karşı gelen herkese meydan okumaya ısrarla devam eden ikili, Stilyan Kovaçev’in Atatürk’e söylediği kısa ve net bir cümle sonrasında aşklarının bittiğini resmen kabul etmek zorunda kalır: ‘‘Bu evliliğin olması mümkün değildir. Bundan bu türlü kızımla görüşmemeniz icap eder.’’

Yalan haberler ipleri büsbütün kopardı

Atatürk’e ulaşabileceği tüm yollar kapatılan Miti’nin bu mühlet zarfında çok defa tehdit edildiği de bilinenler ortasındadır. Öte yandan Ata’mız da dünyası başına yıkılmış halde Miti’ye duyduğu aşkla baş başa kalmıştır. Atatürk’ten koparılan Miti, kısa mühlet içerisinde bir diğeriyle nişanlanmaya zorlanır; lakin bu nişanı katiyetle kabul etmez. Ailesini intihar etmekle tehdit ettiği bilinen Miti, bir diğeriyle olmanın fikrine dahi katlanamayacağını açıkça belirli etmiştir. Miti, ailesinin kendisine uygun gördüğü evliliği reddetse de bu haber, General Kovaçev tarafından Atatürk’e elbette bu formda aktarılmaz. Atatürk, Miti’nin nişanı kabul ettiği ve yakında evleneceği duyumunu alır. Bunun üzerine düzgünce hüzne kapılan Ata’mız, vazife müddetinin dolmasını da fırsat bilerek Sofya’yı derhal terk eder.

Sonra neler oldu?

Atatürk’ün, Dimitri Kovaçev’den sonra öbür ikili alakalar yaşadığı, lakin yakın etrafına hiç kimselerin Miti üzere olamayacağını sık sık tekrar ettiği bilinmekte. Anlaşılacağı üzere Atatürk, Miti’ye derin bir aşk beslemenin yanı sıra nişanlanıp evlenme hazırlıklarına girmesinden dolayı de büyük bir kalp kırıklığı yaşamış.

18 yaşından 30 yaşına dek Atatürk’ten ısrar ve umutla haber bekleyen Miti; ailesinin baskılarına daha fazla dayanamayarak bir avukatla evlenmeyi kabul eder. Miti, eşine hürmet duysa da sevgi asla duyamaz; zira kalbi Ata’mızda kalmıştır. İki kız evladı olan Miti, ağır halde hastalanır; 7 Ağustos 1966’da hayata gözlerini yumar. Miti’nin ölmeden evvel başında bekleyen kız kardeşi Olga’ya: ‘‘Biliyor musun? Hayalimde gördüm onu. Sanıyorum ki nihayet Mustafa Kemal’e kavuşacağım.’’ dediği bilinmektedir.

Dev aşkın sineması yakında vizyonda olacak

Atatürk ve Dimitrina’nın tarihe kazınan yarım kalmış aşkının yakında beyaz perdede izleyiciyle buluşacağı biliniyor. Dilberay filminin ortak yapımcılarından Fikri Mükemmel Prodüksiyon’unimzasını taşıyacak olan sinema, ‘‘Dimitrina’’ adıyla 27 Ekim 2023’te gösterime girecek.

Kaynaklar: 1, 2, 3