Her ne kadar fark etmesek bile, hayatımızın çoğunluğunda bakır kullanmış yahut bir iş için bakıra muhtaçlığımız olmuştur. Pek çok alanda bulunan bakır elementi, bilhassa enerji kesiminde sıklıkla kullanılıyor. En çok tesirini güç kesiminde gösteren bakır, bu vakte kadar asla varsayım edemeyeceğimiz dallarda de tesirini göstermiş, yüzlerce yıl öncesinde bile farklı maksatlar ile beşerler tarafından tercih edilmiştir.

Pek çok alanda kullanılan bakır elementini merak ettik ve inceledik. Bununla birlikte bakır elementinin günümüzde ne kadar değerli dallarda kullanıldığını, dünya genelinde bakır madeninin tükenmesi sonucunda ne üzere krizlerin ortaya çıkabileceği konusunu da ele aldık. Gelin daima birlikte bakır nedir, ne işe fayda, kullanım alanları ve Dünya genelindeki bakır rezervi ne kadar üzere soruların yanıtlarına bakalım. Dilerseniz hiç uzatmadan içeriğimize geçelim.

Temelden başlayalım, bakır nedir?

Periyodik tablonun 4’üncü döneminde, 1B kümesinde bulunan bakır elementinin atom numarası 29 ve sembolü Cu olarak bilinmektedir. Bakır elementinin rengi kırmızı ve turuncu karışıma sahip olup, çoklukla madenlerin en üst kısımlarında, çöplüklerin etrafında ve daha ulaşımı kolay birçok yerde çıkmaktadır. Periyodik tablomuzda altın elementini saymazsak bakır, tabloda bulunan ve doğal rengi gümüş olmayan tek metal olmayı başarabilmiş.

Periyodik tabloda bulunan en eski madenlerden birisi olan bakır, epey eski tarihe dayanıyor. Hatta, bakır elementinin bulunan birinci maden olduğu da söyleniyor. Bakır, tabiatta özgür ve metalik bir formda bulunur. Birinci olarak Neolitik beşerler tarafından MÖ 8000’li yıllarda taşın yerine kullanılan bakır, günümüze kadar hayli farklı süreçlerden geçti. Bakırın birinci olarak Mezopotamya’da bronz olarak kalay ile alaşımlanması ortaya çıktı. Bakır, geçmiş yıllarda günümüzün kullanım hedefinden epeyce farklıydı. Tabiatta hayli saf olarak bulabileceğiniz bakır madeni, o periyotlarda çekiç ve çeşitli aletler yardımıyla şekillendiriliyordu. Bununla birlikte beşerler, günlük kullanım aletlerini bakır ile yapıyorlardı.

Peki bakır ne işe fayda?

• Elektronik konut aygıtlarının üretiminde kullanılır.
• Teknolojik aygıtlar ve telekomünikasyon eserlerinin üretiminde kullanılır.
• Sanayi alanında kullanılan makinelerin üretiminde kullanılır.
• Endüstriyel ekipmanlarda kullanılır.
• Nakliye vasıtalarında ve dış kaplamalarda kullanılır

Bakır, fizikî ve kimyasal özellikleri bakımından en faydalı elementlerden biridir. Bakırın bu kadar çok tercih edilmesinin ve pek çok alanda yer almasının temel sebebi ise, yüksek elektrik – ısı iletkenliği sağlaması ve paslanmaz bir yapıya sahip olmasıdır. 

Bakırın tüm kullanım alanları:

• Tel ve kablolarda başta olmak üzere elektrik sektöründe
• Otomobil sektöründe
• Sanayi sektöründe
• İnşaat sektöründe
• Ulaşım sektöründe
• Endüstriyel donanım sektöründe
• Kimya sektöründe
• Kuyumculuk sektöründe
• Boya sanayi sektöründe

Bakır, üstte da söylediğimiz üzere başta elektrik sektöründe olmak üzere bildiğimiz yahut bu vakte kadar çalıştığımız birçok bölümde bulunuyor. Her ne kadar yaygın bir element olsa bile, dünya genelinde en çok elektrik kesiminde kullanılıyor. Paslanmaz olması ve iletkenliği sayesinde tercih edilen bakır, arabalarda bulunan şanzıman sisteminde bile bulunuyor. Yani bu vakte kadar hiç fark etmesek bile, bakır elementi ile kesinlikle temasa geçmişiz diyebiliriz.

Otomobil bölümünde, araçlarda bulunan birçok donanımın içinde bulunan bakır elementi, sanayi ve inşaat kesimlerinde de epey büyük misyonlar alıyor. Kolay kullanımı, genleşme özelliği, güç paslanması, antibakteriyel olması ve daha birçok nedenden ötürü tercih edilen bakır, en değerlisi maksimum güç verimliliği sunuyor. Bununla birlikte epeyce sağlam bir yapıya sahip olması, basınca dayanıklılık üzere değerli ayrıntıları da ortaya çıkarıyor.

Dünyada en çok bakır nerede bulunur?

• Şili – 5.7 milyon ton
• Peru – 2.2 milyon ton
• Çin – 1.7 milyon ton
• Kongo – 1.3 milyon ton
• ABD – 1.2 milyon ton

Dünya genelinde en çok bakır ölçüsüne sahip ülkeler bu formda. Dünya genelinde en çok bakır, 19 milyonluk nüfusuyla Şili ülkesine ilişkin. Güney Amerika’da bulunan bu ülke, dünyanın en büyük ülkelerinden bile daha fazla bakır ölçüsüne sahip. Çabucak gerisinden ise 2.2 milyon ton bakır ile Peru ve çabucak akabinde ise dünyanın en büyük ülkelerinden bir tanesi olan Çin geliyor.

Peki Türkiye’de bakır hangi bölgelerde var, nerede çıkarılır?

• Artvin
• Kastamonu
• Elazığ
• Rize
• Balıkesir
• Kastamonu
• Siirt

Ülkemizde en çok bu bölgelerde bulunan bakır elementi, Türkiye’nin bakır muhtaçlığının yüzde 20’lik bir kısmını karşılıyor. Ülkemizde bakır rezervi Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinden yaygın olarak yapılmakta olup, bu bakır yatakları epey değerli diyebiliriz.

Sonuç: Bakır neden bizim için bu kadar değerli?

Bakır elementi, ülkemizin muhtaçlığının sadece yüzde 20’lik bir kısmını taşıyor demiştik. Bununla birlikte, onlarca kesimde bulunan ve gündelik hayatımızda sıklıkla kullandığımız bakır, insan sıhhatine da epey yararlı. Dünya genelinde bakır miktarı azaldığında, birden fazla kesim neredeyse duracak hale gelebiliyor ve bunların başında ise elektrik donanımına sahip aygıtlar geliyor. Şu an dünyamız bakır krizinin eşiğinde ve mevzu hakkındaki ayrıntıları haberimizde paylaşmıştık. Dünya genelinde bakır ölçüsünün azalması demek, başta cep telefonları, bilgisayarlar üzere elektronik aletler ve araba bölümü olmak üzere epeyce kıymetli kesimlerdeki üretimin durmasına yol açıyor. Bu da dünya genelinde meydana gelebilecek epeyce büyük bir krizi destekliyor.

Sizler için yüzyıllar öncesinde keşfedilen ve günümüze kadar farklı gayeler için sıklıkla kullanılan bakır nedir ve bununla birlikte bakır nerede çıkarılır ve bakırın kullanım alanları üzere soruların hepsini yanıtladık. Bakır, günümüzde onlarca dalda kullanılıyor. Sizler bakır elementi hakkında ne düşünüyorsunuz? Bizimle yorumlarda paylaşmayı unutmayın.