Görme yetisinin büsbütün yahut büyük ölçüde kaybedilmesi manasına gelen körlük, dünya çapında milyonlarca insanı etkiliyor. Bilim insanları da epey değerli bir duyumuzu kısıtlayan bu duruma karşı tedavi yolları geliştirmeye çalışıyor.

Şimdi de Nature Biotechnology üzerinden yayımlanan bir araştırma, görme yetisini kaybeden insanlara yönelik heyecan verici bir gelişmenin yaşandığını ortaya koyuyor. Buna nazaran domuz derisinden yapılan implantlar, korneasında sorun olan 20 kişinin görüşünü geri kazanmasını sağladı. Hastaların birden fazla, bu biyomühendislik eserini almadan evvel kördü.

İnsanların tedavilere erişim meselesini ortadan kaldırabilir

İsveç’te bulunan Linköping Üniversitesi’ndeki bilim insanları, iki yılın akabinde görme engelli olan 14 kişinin görme yetisine kavuştuğunu; bunlardan üçünün de kusursuz görüşe sahip olduğunu açıkladı. Oftalmoloji araştırmacısı Neil Lagali de bununla ilgili, “Bu, bağışlanan kornea dokusunun yetersizliği ve göz hastalıkları için tedavilere olan erişim problemini çözmeye yardımcı olabilir” ifadelerini kullanıyor.

Verilere nazaran dünya çapından milyonlarca insan kornea ile alakalı meseleler nedeniyle görme kaybı yaşıyor. Her 70 bireyden sadece 1’i kornea nakline ulaşmayı başarıyor. Bu görme yetilerini geri kazanmalarını sağlayan tek yol. Tedaviye erişimin bu kadar az olmasına neden olarak ise nakillerin maliyetinin fazla olması ve bağışların yetersiz olması gösteriliyor.

Araştırmacılar, buluşlarının sırf maddi durumu uygun olanlara değil, herkes tarafından erişilebilir olmasını amaçladıklarını tabir etti. Bunu başarmak isteyen grup, implant prosedürünü daha az özel şartlar ve ekipman ile gerçekleştirmek için dikiş gerektirmeyen bir teknik geliştirdi. Uzmanlar, bu biçimde cerrahın hastanın dokusunu almasına gerek kalmayacağını; bunun yerine bir kesi yoluyla mevcut kornea implatın yerleştirilebildiğini belirtiyor. Böylelikle sistemin daha fazla hastanede kullanılarak yüksek sayıda beşere ulaşabileceği kaydediliyor.

Yöntem, görme yetisini kornea nakli kadar geliştirmeyi başardı

Ekip, yeni bir kornea oluşturmak için domuz derisindeki kolajen saflaştırdı. Yumuşak olan bu maddeyi güçlendirmek için de kimyasal ve fotokimyasal usuller kullanıldı. Bunun sonucunda da BPCDX ismi verilen bir hidrojel elde edildi. Hayvan modellerinde tekniklerini geliştiren araştırmacılar, daha sonra mevcut dokuyu gereksinimini ortadan kaldıran ve BPCDX’i alıcının korneasına yerleştiren kolay bir sistem geliştirdi.

İmplant sayesinde gözün odaklanma kapasitesinin arttığını belirten çalışma, gözdeki sorunun güzelleşmesinin sağlandığını aktardı. Operasyon sonrasında karşıt bir tepki görülmediği ve ekstra tedaviye gereksinim olmadığı da açıklamalar ortasında yer aldı. Araştırmacılara nazaran süreç, göz damlaları ve bandajla birlikte sekiz haftada tamamlandı.

Klinik deney, Hindistan ve İran’dan iştirakçilerde olumlu sonuçlar doğurdu. Buna nazaran iştirakçiler, iki yıl sonra kornea kalınlıklarında 200 mikrometreden fazla artış yaşadı. Korneaların eğriliğinde de azalma görüldüğü belirtilirken, sonuçların görme yetisini klâsik bir kornea nakli kadar geliştirdiği tabir edildi.

Araştırmacılar, artık daha büyük bir klinik araştırma yapmayı planlıyor. Ortaya çıkan sonuçlar da bu yolun, göz hastalıklarına karşı epey tesirli olabileceği konusunda umut sağlarken, daha fazla insanın tedaviye erişebileceğini ortaya koyuyor.