İntörn hekimler, tıp fakültesi son sınıf öğrencileridir. Ama öğrenci lafına aldanmayın, aslında onlar doktorluk mesleğine birinci adımı attıkları bir evreden geçiyor.
Birçok intörn, gecesini gündüzüne katan nöbetler eşliğinde vatandaşlara hizmet veriyor. Lakin her vakit nasıl şartlarda çalıştıkları ve ne işlerle uğraştıkları pek fazla gündeme gelmeyebiliyor. Biz de bu bireylerin akademik hayat ve çalışma hayatı ortasında nasıl mekik dokuduklarını merak ettik. Bu nedenle konuyu sizler için aydınlığa kavuşturmak için bir intörnle görüştük. İşte 24 yaşındaki intörn hekimin karşılıkları…
İntörnlerin çalışma kuralları anabilim kısmına nazaran farklılık gösteriyor.
Aslında “intörn ne yapar” tarifi biraz boşlukta. Zira kesin olarak çalışma halimizi kapsayan bir yönetmelik yok. Genelde pratisyen doktorun ve hekimlerin yapmakla yükümlü olduğu kolay işleri intörnler yapar. İşte EKG (elektrokardiyografi) çekeriz, kan gazı almak üzere işler yaparız. Bunun dışında intörnler, hastayı bir yerden bir yere götürme üzere (bir kısımdan öbür bir kısma götürme) ucuz iş gücü olarak da kullanılıyor. Mesailerimizin nöbetlere nazaran ayarlanmaması da büyük bir meşakkat.
Şöyle açıklayayım: 8 saat mesai üzerine 16 saat nöbet, sonra tekrar 8 saat mesai gibi bazen 32 saate varacak formda çalışabiliyoruz. Bu bence önemli bir sorun. Âlâ taraflarından baktığımızda, kendini hekim üzere hissetmeye hazırlanıyorsun. Sonuçta bu iş teoride kalabilecek bir iş değil; insanla uğraşan, yani pratikte önem kazanan bir iş. Mesela bizler, hastalarla nasıl bağlantı kurulur, nasıl yönetilir, kolay müdahale süreçleri nedir, üzere şeyleri de öğreniyoruz. Birçok vakit bir hastanın tek tabibi olduğumuz durumlar bile oluyor. Bence bunlar, mesleğe geçmeden evvel çok öğretici adımlar.
İntörnlerin yaptığı iş çok yorucu.
Nöbetlerimiz hafta içleri 16 saat, hafta sonları ve resmi tatillerde ise 24 saattir. Nöbet konusu tekrar anabilim dalına göre değişkenlik gösteriyor. Kimi kısımlarda daha yoğunken, bilhassa acil servisi olmayan bölümlerde daha sakin geçiyor. Ya şöyle düşünün bir intörn hiç çalışmasa bile nöbetteyken hastanede bulunmak, vakit aldığı için yorucu oluyor.
Nöbetlerdeki en büyük dert ise nöbet parasının verilmemesi.
Normalde sıhhat çalışanlarının nöbet parası ismi altında alacağı fiyat vardır. Başka sıhhat çalışanlarının tuttuğu nöbet başına fiyatları varken, bizde yok. Bizim maaşlarımız sabit ve maaşımız şu an için 1568 TL’dir. Bir de şöyle bir şey var: İntörnlere minimum fiyat verileceği bu sene yazın yetkililer tarafından açıklandı. Bizler de o ücreti bekliyoruz fakat karar daha meclisten geçmediği için fiyatı çabucak alamadık. Bu para daha elimize geçmemesine karşın gerek üstlerimiz gerek toplumdaki beşerler, bizim yüksek meblağlar aldığımızı zannederek bize olan bakış açılarını değiştiriyor.
Fakat biz meclisten kararın geçmesini bekliyoruz ki parayı alabilelim. Örneğin ben size bu hususla ilgili birkaç olay anlatayım: Mesela üç arkadaşımla birlikte kaldığımız konutun sahibi, ”zaten minimum fiyat alıyorsunuz” diyerek kiraya haddinden fazla artırım yapmak istiyor. Bir öbür durum da asistanlar ve üstlerimiz, ”bu fiyatı alıyorsunuz o zaman bunu hak edin” dercesine bizi ruhsal olarak zorlayarak daha fazla iş yüklemeye çalışıyorlar. Bu anlattığım olay şahsen benim başıma gelmedi, arkadaşların başına gelmiş. Kimi anabilim dallarında hem hocalar hem asistanlar arkadaşlara bu muameleyi uyguluyormuş.
Asistanlar genel olarak intörnlere güzel davranıyor, bir şeyleri öğretmekten çekinmiyor lakin kimi asistanların mobbing uyguladığına şahit oldum.
Mesela bir asistan çok küçük sebeplerden yanımdaki arkadaşımı azarlamıştı. Bu şahıslar bir formda üstlerindeki, işlerin yanlış gitmesinden oluşan gerginliği, en kıdemsiz olan intörnleri azarlayarak üzerlerinden atmaya çalışabiliyor. İntörnün yapması gerekenin sonunu belirleyen resmi bir tarifin olmaması; kişinin verilen her işe, sorgusuz sualsiz koşmak durumunda kalmasına ve bu benim işim değil diyememesine yol açıyor. Bu durum da mobbingi artırıyor haliyle.
Sağlık çalışanlarının en çok zorlandığı şey, insanların ajite (rahatsız) olduğu durumlarda onlarla uğraşmak.
Mesela bir kişi, bankaya gidip çıkınca memnun olur lakin bize geldiklerinde diyelim, birinci dereceden yakınının ölümünün haberini alıyor. Misal annesinin vefatını, babasının kalp hastası olduğunu öğreniyor kişi. E bu ne demek, yani kişinin kötü durumları öğrenebilme ihtimali var demek. Bu nedenle her vakit şiddete maruz kalma riskimiz çok fazla. Zira psikolojisi berbat beşerlerle münasebet içindeyiz. İçinde bulundukları bu üzere durumlarda insanların psikolojisi uygun olmuyor olağan.
Sadece hastalar da değil, hasta yakınları da o denli olduğu için son vakitlerde çok fazla sıhhat çalışanının öldürüldüğü haberlerini ne yazık ki duyuyoruz. Mesleğimizin öteki bir zorluğu da başta da konuştuğumuz üzere nöbet adabı çalışmamız. Bu şartlarda gecemiz, gündümüz birbirine giriyor ki aslında nöbet yordamı çalışan bütün meslekler benim gözümde zor diyebilirim.