1946 yılında James Bullough Lansing tarafından kurulan JBL, hoparlörlerden kulaklıklara kadar birçok alanda ses sistemi eserleri üretiyor. Bugün JBL’in kıssasından değil şirkete ismini veren James B. Lansing’in hayatından bahsedeceğiz.
Lansing’in hayatı kargaşa, muvaffakiyetler ve mağlubiyetlerin tuhaf bir karışımıydı. Bununla birlikte Lansing, yaptıklarıyla ses sistemi sanayisinin şekillenmesinde büyük bir rol oynadı. Sanayiye bıraktığı en büyük miras ise adının baş harflerini taşıyan JBL oldu.
James B. Lansing, 1902 yılında Greenridge’de dünyaya geldi.
Babası kömür madenciliğiyle uğraşan Lansing, on dört çocuklu ailenin dokuzuncuçocuğuydu.
Hem babasının işinden hem de Greenridge’deki madenin kapanmasından dolayı oradan oraya giden Lansing’in çocukluğu hakkında pek bilgi yok. Bilgilerin birden fazla kardeşlerinden, eşinden ve çocukları sayesinde elde edilmiş durumda.
Anlatılanlara nazaran James Lansing, Litchfield IL’deki Bullough ailesiyle birlikte gemide çalıştı. Daha sonra Bullough ismini göbek ismi olarak belirledi ve bunu kimliğine de kaydettirdi. Doğduğunda soyadı Martini’ydi lakin daha sonra bunu Lansing olarak değiştirdi.Bu değişimin sebebi hakkında ise rastgele bir bilgi bulunmuyor.
İlkokul ve liseyi Springfield’de okuyan Lansing, birebir kentte küçük bir işletme kolejinde de eğitim aldı.
Küçüklüğünden beri elektrik ve mekanik her şeye ilgi duyan Lansing, şimdi 10 yaşındayken arkadaşlarına latife yapmak emeliyle içine elektrik depolanan bir kavanoz olan Leyden Kavanozu yapabiliyordu.
12 yaşına geldiğinde ise sıfırdan küçük bir radyo vericisi yaptı. Denilene nazaran vericinin sinyalleri o kadar güçlüydü ki Illinois’teki Great Lake Deniz Üssü’ne kadar ulaştı. Donanma çalışanı bu sinyallerin kaynağını bulup Lansing’in radyo vericisini sökmesini sağladı.
Bir mühlet araba tamircisi olarak Springfield’de çalışan Lansing, akabinde Detroit’te bir otomotiv mekanik okuluna gitti.
Henüz 22 yaşındayken annesinin vefatının akabinde meskenini terk etti ve Salt Lake City’e taşındı. Burada eşi Glenna Lansing’le evlenen ve dört çocuğu olan Lansing, 1920’li yıllarda JBL’in temellerini atmasını sağlayacak kişi olan Ken Decker ile tanıştı.
Lansing ve Decker, 1927 yılında Los Angeles’ta Lansing Üretim Firması ismini verdikleri bir şirket kurdu. İkili burada radyo setlerinde ve konsollarda kullanılan hoparlörler üretti.
1939 yılında, Lansing’in ortağı olan Ken Decker, ABD Hava Kuvvetleri’nde yedek subay olarak misyon yaparken vefat etti.
Decker olmadan Lansing’in işleri ziyan gördü ve 1941 yılında şirketin satışının onu ayakta tutacak tek yol olduğunu fark etti. 4 Aralık 1941 yılında Altec Service, şirketin bütün haklarını satın aldı. En az beş yıl boyunca Lansing ismiyle iş yapmayacağını kabul eden James Lansing, şirkette mühendislik lider yardımcısı unvanıyla çalışmaya başladı.
Beş yıl boyunca Altec firması ile uyuşmazlıklar yaşasa da Lansing mukaveledeki taahhüdü yerine getirdi.
Beşinci yıla yani 1946 yılına gelindiğinde ise yeni bir şirket kurmak için Altec Lansing’den ayrıldı. Böylelikle günümüzde JBLolarak bilinen şirketin temelleri atılmış oldu.
Şirketin ismi birinci olarak Lansing Sound’du. Altec Lansing firması buna itiraz etti ve şirketin ismi James B. Lansing Sound (JBL) olarak değiştirildi. Şirket, İkinci Dünya Savaşı’nın çabucak akabinde yaşanan ekonomik çöküş devrinde kurulmuştu. Hem ekonomik meseleler hem de Lansing’in hiçbir vakit kurnaz ve başarılı bir iş insanı olmamasından ötürü beklenen muvaffakiyet bir türlü elde edilemedi.
1948 ve 1949 yılında hiç kâr edemeyen şirketin borcu 20.000 dolara kadar yükseldi. İflas etmesi beklenen şirketin bugünkü durumuna gelmesinin en büyük sebeplerinden biri de Lansing’e ve yaptığı işe hayranlık duyan Robert Arnold olduğu düşünülüyor. Arnold’un yardımları sayesinde şirket ayakta kalmayı başardı.
Günümüzün tanınan psikolojisinde, Lansing’in ruh hali değişimlerini “bipolar” olarak nitelendirebiliriz.
Çünkü Lansing, uzun depresyon nöbetleri, akabinde harikulâde güç ve yaratıcılık devirleri üzere birçok semptomu gösteriyordu. Hafta sonlarının birçoklarını iş yerinde geçirirdi. Pazartesi sabahları ise onu kanepede uyur halde sekreterler fark ederdi.
24 Eylül 1949 günü, James B. Lansing, hem işlerinin kötüyü gidişi hem de kişisel sorunları nedeniyle kendini asarak intihar etti.
Lansing’in mezar taşında “sevgili babamız” yazıyor.
Lansing her ne kadar yalnızca hafta sonlarını çocuklarıyla geçirse de; mezar taşındaki bu yazı, onun, ailesi tarafından çok sevildiğini gösteriyor. Lansing, yalnızca ailesi tarafından değil, iş arkadaşları ve ortakları tarafından da sevilen biriydi.
Bilgisi, samimiyeti ve sıcak kanlılığıyla tanınan Lansing, vefatından çok sonra bile uygun halde hatırlanıyor ve anılıyor.
Lansing için kurnaz ve başarılı bir iş insanı değil demiştik fakat zeki birisi olduğu katiydi.
Çünkü Lansing, şirketin geleceğini kurtarmak için bir hayat sigortası yaptırmıştı. 10.000 dolarlık bir anlaşmayaimza atan Lansing, son ortağı William Thomas’ın bu parayı almasını sağlamış ve JBL ayakta kalmıştı.
Aynı vakitte Lansing, şirketinüçte bir payını de karısınabıraktı. Lakin bir mühlet sonra Thomas, hisseleri Lansing’in eşinden satın almış ve şirketin tek sahibi olmuştu.
Günümüzde Samsung’un yan kuruluşu olan Harman International Industries’e ilişkin olan JBL, ses ekipmanları konusunda bir dünya markası haline geldi.
Yukarıda da yazdığımız üzere Lansing, tüm ailesi ve arkadaşları tarafından sevgiyle anılan birisi oldu. JBL’in kurucusu olarak ses dünyasında pek çok yeniliğe öncülük etti.
Kaynaklar: AudioHeritage, JBLPro