Bitkilerin büyülü bir dünyası var. Şöyle bir etrafımıza bakıp derin bir nefes aldığımızda bile düzgün hissederken bir de bu bitkilerden birkaçını alıp tükettiğimiz vakit sahiden şifa buluyoruz. Elbette kullanım dozu için uzman bir doktordan tavsiye almanız öneriliyor lakin modern tıbbın şimdi gelişmediği çağlarda bitkiler, gerçek birer ilaç olarak kullanılıyordu. Bunlardan geçmişi en eski olanlardan bir tanesi ise meyan köküdür.

Meyan kökünün geçmişine baktığımız vakit karşımıza Çin, Sümerler, Mısırlılar, Hintliler, Yunanlılar ve elbette biz Türkler çıkıyor. Geniş bir yetişme alanı olduğu için kurulan tüm bu medeniyetlerin topraklarında bulunmuş ve şifalı gücü keşfedilmiştir. Bugün bile çağdaş ilaçların yanında destekleyici olarak sunduğu yararlar bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bir yiyecek içecek tatlandırıcısı olarak da kullanılan meyan kökü nedir, ne işe fayda yakından bakalım ve yararlarını görelim.

Hiç bilmeyenler için, meyan kökü nedir?

Meyan, baklagiller ailesinden gelen bir çeşit çalıdır. Meyan kökü ise bu çalımsı bitkinin köküdür. 120 -150 cm boyutlarına ulaşabilen bu çalının anavatanı Rusya ve Çin’dir lakin Akdeniz ülkelerinde, Avrupa’nın birtakım bölümlerinde ve Asya’nın kimi bölgelerinde de yetişmektedir. Meyan kökü lezzetli bir bitki olmasının yanı sıra insan sıhhatine olumlu tesirleri olduğu için binlerce yıldır tıbbi emelle da kullanılmaktadır.

Peki, meyan kökü ne işe fayda?

Meyan kökünün en dikkat çeken özelliği ve tarih boyunca vazgeçilmez olmasının birinci nedeni son derece lezzetli olmasıdır. Pek çok farklı kültürde meyan kökü kullanılarak yapılan içecekler, şerbetler, şekerler ve gibisi eserler vardır. Hatta formülü saklı olan kolanın bile değerli bileşenlerinden bir adedinin meyan kökü olduğu söylenir.

Lezzetli olduğu yetmezmiş üzere meyan kökü bir de şifalıdır. Bilhassa üst teneffüs yolu rahatsızlıkları üzerinde tesirlidir. Mide asidi kaynaklı reflü ve gibisi rahatsızlara güzel gelir. Vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek bakteri ve virüslerle olan savaşındaki gücünü arttırır. Çağdaş araştırmalarda ise birtakım kanser çeşitleri ve hepatit C üzere hastalıklara karşı da tesirli olduğu görülmüştür.

Meyan kökünün eski medeniyetlere dayanan tarihine bakalım:

Şöyle bir geçmişe gidip de meyan kökü nerelerde kullanıldı diye baktığımız vakit karşımıza çıkan en eski tarih milattan evvel 2800’li yıllardır. Bu devirde meyan kökü, Çinliler tarafından bir tıp mucizesi olarak kullanılıyordu. Birebir periyotta Sümerlerin ve Hintlilerin de meyan kökünü tıbbi gayelerle kullandığı biliyor.

İbn-i Sina’nın yapıtları başta olmak üzere o periyot kaleme alınan pek çok yapıtta meyan kökünün yararlarından bahsedilmektedir. Eski Mısırlılar meyan kökünü mide hastalıklarına karşı kullanıyor ve ondan beşere dinçlik veren bir içki yapıyorlardı. Milattan evvel 400’lü yıllarda meyan kökünün öksürüğe karşı, göğüs hastalıklarında ve teneffüs yolu rahatsızlıklarında kullanıldığı biliniyor.

Sümerler ve Hititlerden kalan tabletler incelendiği vakit meyan kökünden ‘Her sıkıntıya deva bir panzehir’ olarak bahsedildiğini görüyoruz. Büyük İskender, dünyanın dört bir yanına yaptığı seferler sırasında askerleri susuz kalmasın diye meyan kökü yedirmiştir. Evliya Çelebi tarafından kaleme alınan Seyahatname isimli yapıtta de meyan kökünün teneffüs yollarını rahatlatan bir tesiri ve lezzetli olduğundan bahsedilmektedir. 

Meyan kökünün yararları nelerdir?

Cilt hastalıklarına karşı tesirlidir:

Az bilinir lakin akne, egzama ve hatta sivilce üzere pek çok cilt hastalığı ve rahatsızlığı bakteri ve virüs kaynaklı olarak ortaya çıkmaktadır. Meyan kökü; anti-inflamatuar, antibakteriyel ve antiviral tesirleri olan 300’den fazla bileşene sahiptir. Yapılan bir çalışmada meyan kökü içerikli bir jel kullanan hastaların iki hafta içerisinde bu çeşit rahatsızlıklarının güzelleştiği görülmüştür.

Reflü ve hazımsızlığa güzel gelir:

Mide asidindeki dengesizlik nedeniyle ortaya çıkan reflü ve hazımsızlık üzere rahatsızlıklar için binlerce yıldır meyan kökü kullanılıyor. 50 yetişkin üzerinde yapılan 30 günlük bir çalışmada her gün 75 mg meyan kökü kapsülü tüketen bireylerde düzgünleşme görüldü. Mide ekşimesi üzere kolay durumlarda bile meyan kökü olumlu bir tesir yapmaktadır.

Antikanser özelliğe sahiptir:

Meyan kökünün kanser üzerindeki tesirleri sadece hayvanlarda test edildi fakat sonuçlar son derece olumlu. Cilt kanseri, göğüs kanseri, kolorektal kanser, prostat kanseri üzere kanser çeşitlerinde meyan kökünün hücre büyümesini önlediği görüldü. Birebir vakitte kemoterapi kaynaklı oluşan ağız yaralarında da meyan kökünün uygunlaştırıcı tesiri vardır.

Solunum yolu rahatsızlıklarına karşı tesirlidir:

Meyan kökünün binlerce yıldır kullanıldığı öteki bir alan da teneffüs yolu rahatsızlıkları. Öksürük üzere kolay rahatsızlıklar üzerinde bile tesirli olan meyan kökünün sırrı, anti-inflamatuar ve antimikrobiyal tesirlerinde gizli. Bu tıp bir rahatsızlıkta meyan kökü çayının tüketilmesi öneriliyor. Sonuçlar kesin olmamakla birlikte meyan kökünün astım hastalığı üzerinde de olumlu tesirleri var.

Diş sıhhatine olumlu tesir yapar:

Dişlerimizde çürük oluşmasının nedeni bakterilerdir, meyan kökü ise antibakteriyel özelliğe sahiptir. 66 çocuk üzerinde yapılan 3 haftalık bir çalışmada, çocuklara günde iki kere 15 mg meyan kökü içeren lolipop verildi. Çürüklerin temel nedeni olan streptococcus mutans isimli bakterilerin sayısının büyük oranda azaldığı görüldü.

Diyabet ve kilo denetimi sağlar:

Kesin bir tahlil sunmuyor lakin yapılan 60 günlük bir çalışmada meyan kökü tüketen diyabet hastalarının kan şekeri düzeyinde ve böbrek sıhhatinde güzelleşmeler görüldü. Diyet ve sporla desteklendiği vakit meyan kökü tüketen bireylerde kilo kaybının çok daha süratli olduğu da görülmüştür.

Hepatit C ve menopoz semptomlarını azaltır:

Menopoz devrinde bayanların sık sık başına gelen sıcak basması durumu üzerinde meyan kökünün olumlu tesirleri olduğu görülmüştür. Benzer bir durum hepatit C hastalığında da görüldü. Sonuçlar kesin değil lakin meyan kökü tüketen hepatit C hastalarında virüs yayılmasının azaldığı gözlemlenmiştir. 

Binlerce yıldır tıbbi emelle kullanılan bir bitki olan meyan kökü nedir, ne işe fayda, yararları nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtlayarak husus hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Anlattıklarımız sırf bilgilendirme hedeflidir. Tüm sıhhat mevzularında olduğu üzere meyan kökü kullanımı konusunda da en gerçek ve size özel bilgiyi en yakın sıhhat kuruluşuna başvurarak uzman bir tabipten almalısınız.