Dışarıdan yemek sipariş ederken, arkadaşlarımızla buluşup kahve içmeye giderken ve en kolayından pet şişede su içerken bile plastiklerde bulunan BPA ile müsabaka ihtimalimiz epey yüksek. Açılımı Bisfenol A şeklinde olan bu kimyasal, plastik temelli içecek ve yiyecek paketlerinde bulunduğundan içecekle/yemekle temas eder ve sıhhat sıkıntılarına yol açma riski vardır.

Özellikle sıcak kaplarda BPA tam potansiyeline erişir diyebiliriz, ki bu durum çoğunlukla dışarıdan sıcak yemek sipariş ettiğimizde ya da sıcak içecek aldığımızda karşımıza çıkar. Geçmişten günümüze firmalar, eserlerindeki BPA ölçüsünü değerli ölçüde azaltmış olsa da kelam konusu içeceklerimizin yahut yiyeceklerimizin sıcaklığı arttıkça daha fazla kimyasal tüketmiş oluyoruz.

Nerelerde bulunur bu BPA?

BPA çoğunlukla sert ve şeffaf plastik ambalajlarda karşımıza çıkar. Birden fazla konserve malzemenin içinde de kaplama olarak kullanılır. Hatta diş dolgularında bile BPA’ya rastlanır.

Söz konusu kimyasal 2010 yılına kadar elimizi attığımız her eserde karşımıza çıkabiliyordu. Lakin daha sonra ziyanlı olduğu gerçeği yaygınlaşmaya başladı ve ABD Besin ve İlaç Dairesi (FDA), bebek ürünlerinin içeriğinde BPA bulunmamasını istedi. Bunu da birden fazla firma istekli formda BPA’sız eserler üreterek takip etti.

Özetle günümüzde evimizdeki yiyeceklere ve içeceklere geçen BPA ölçüsü, sıhhati riske atacak kadar yüksek değil denilebilir. Ama bu, plastik temelli gereç kullanımı büsbütün inançlıdır demek değildir.

BPA’ya maruz kalmamak yahut ölçüsünü en aza indirmek için ne yapabiliriz?

Öncelikle karton, köpük, plastik, şeffaf, kristal ve kup bardak kullanımını olabildiğince azaltmak öneriliyor. Kelam konusu bardakların iç kısmındaki kaplamada bulunan BPA, içeceğinizle temas ediyor ve sıcaklık arttıkça kimyasal daha çok yayılıyor.

İkinci bir seçenek olarak plastik içeren yiyecekleri mikrodalgaya koymamayı tercih edin. Birincisinde olduğu üzere bu da ısınan yemek ve belirli bir ölçüde eriyen paketin birbirine işlemesine sebep olacaktır. Pet şişeye kaynar su koymak da bu duruma bir örnek.

Konserve yiyecek tüketimini azaltmayı da tercih edebilirsiniz. Çünkü bu yiyeceklerin paketlerinin iç kısımlarındaki kaplamada kayda paha ölçüde BPA bulunuyor.

Sert plastik kaplar ısıtıldığında BPA, yemeğin içine işliyorsa alternatif olarak ne tercih edelim?

Bu hususa gelindiğinde yüksek sıcaklıktaki içecek ve yiyecekler için cam, porselen ya da paslanmaz çelik temelli kaplar öneriliyor. Hangi unsurun en inançlısı olduğuna dair çalışmalar sürüyor olsa da kahvenizi cam bardakta içmeniz ve yemeğinizi porselen tabağınızda yemeniz şu an için en inançlısı olacaktır.

Cam yahut porselen tercih edelim etmesine ancak dışarıdaki satıcılar neden bu hususlar yerine plastik/karton bardaklar tercih ediyor, avantajları ve dezavantajları ne?

Plastik paket kullanımının avantajları:

• Pakete istenen biçim evvelce çarçabuk verilebilir
• Plastik paketler fazla yer tutmaz ve taşınmaları kolaydır
• Sıcak ve soğuk havada kolay kolay aşınmaz ve içindeki yiyeceği/içeceği dış etkenlerden korur
• Bu müdafaa özelliği de kendisini yemek teslimatı yapan firmalar ve onların müşterileri için cazibeli kılar
• Paketlere istenen formun verilebilmesinin yanında üzerine tasarım yapmak da kolaydır

Plastik paket kullanımının dezavantajları:

• Geri dönüştürülebilir halinde pazarlanan paketlerin içindeki kaplamayı her tesis ayıramaz. Bu sebeple bu paketlerin çok büyük bir kısmı atık alanlarında birikir
• Tek kullanımlık olduklarından beşerler işleri bittiğinde onları çöpe yahut geri dönüşüm kutularına atmayı tercih eder. Çöpe attığımızda tabiatta çözünmesi çok uzun sürecektir. Geri dönüşümde ise az evvel söylediğimiz üzere ayrıştırılmaları güç olacaktır
• Paket içeriklerinde bulunan BPA’nın kanser hastalıklarında kemoterapinin tesirini azaltıp erkeklerde eşey hormonlarını etkileme riskleri bulunuyor

Özetle:

Plastik içeren bardak ve yemek kapları yerine olabildiğince cam yahut porselen gereçler kullanmanız öneriliyor. Bu hem sizin sıhhatinizi hem de etrafın sıhhatini büyük ölçüde koruyacaktır.

Kahve zincirleri üzere yerlerde çok sayıda plastik bardak kullanılıyor ve bu sebeple de bu türlü yerlerde cam bardak istemek pek mümkün olmayabiliyor. Bu durumun önüne geçmek isterseniz -espresso temelli kahveler herkes için pek mümkün olmasa da- meskende kahve yapmayı deneyebilir yahut dışarıda kahve tüketimini azaltmayı tercih edebilirsiniz.

Bu sayede günlük hayatınızdan BPA’yı bir nebze daha uzak tutak tutabilirsiniz.

Kaynaklar: 1, 2, 3