Dünyadaki yüzlerce ülkeden kimilerini kendi ülkemiz kadar yakından tanıyoruz lakin kimilerinin ismini bilsek bile tam olarak nerede, hangi kıtada olduğunu bile bilmiyoruz. Pek çok kişi için Papua Yeni Gine de bunlardan bir tanesi. Dünyanın en büyük üçüncü ada ülkesi olan Papua Yeni Gine, Büyük Okyanus’taki adaların oluşturduğu Okyanusya kıtasındadır ve on binlerce yıldır burası insanlara konut sahipliği yapmaktadır.

Elbette pek çok ada ülkesi üzere Papua Yeni Gine de uzun yıllar bir sömürge devleti olarak ayakta kaldı. Siyasal sistemi bugün bile tam oturmamış olan bu ülkenin kültürü ve bilhassa tabiat hoşlukları kendine hayran bırakıyor. Hatta ekosisteminde sadece orada yaşayabilen birtakım canlılar bile var. Gelin Papua Yeni Gine hakkında az bilinen ve duyunca ağzınızı açık bırakacak değişik ayrıntılara yakından bakalım.

Papua Yeni Gine hakkında farklı bilgiler:

• Papua Yeni Gine’de yüzden fazla lisan konuşuluyor.
• Küresel biyoçeşitliliğin tam yüzde 5’i bu adada.
• Papua Yeni Gine yağmur ormanları dünyanın en büyüklerinden.
• Yalnızca bu adada bulunan bir zehirli kuş tipi var.
• Papua Yeni Gine’de hayat 50 bin yıl evvel başladı.
• Ada yeraltı kaynakları bakımından da son derece varlıklı.
• Papua Yeni Gine, tarih öncesi bir alt kıtanın modülüdür.
• Papua Yeni Gine adası tam bir ateş çemberi desek yanlış olmaz.
• Son ağaç kangurularından kimilerini görmek istiyorsanız adresiniz Papua Yeni Gine.
• Papua Yeni Gine’ye gitmeden evvel bir kere daha düşünmenizde fayda var.

Papua Yeni Gine’de yüzden fazla lisan konuşuluyor:

Papua Yeni Gine, bilinen en çok lisanın konuşulduğu ülkedir. Son paylaşılan devlet istatistiklerine nazaran ülkede tam 851 lisan konuşuluyor. Ülkede en çok konuşulan lisan Almanca ve İngilizce birleştirilerek oluşturulmuş mahallî bir lisan olan Tok Pisin lisanıdır. Papua Yeni Gine’de birebir kabile içinde bile farklı lisanlar konuşulduğu görülmüştür. Tüm bu lisanların yanı sıra sırf ada ülkesi beşerlerine has olarak kullanılan bir işaret lisanı var.

Küresel biyoçeşitliliğin tam yüzde 5’i bu adada:

Gezegenimizin toplam kara alanının sadece yüzde 1’lik bir kısmını oluşturan Papua Yeni Gine, inanılır üzere değil ancak global biyoçeşitliliğin tam yüzde 5’ine mesken sahipliği yapıyor. Adada 20 binden fazla bitki, 800’den fazla mercan çeşidi ve 650’den fazla balık tipi bulunuyor. Okyanus altındaki biyoçeşitlilik o kadar güçlü ki Papua Yeni Gine dünyanın en tanınan tüplü dalış noktalarından bir tanesi.

Papua Yeni Gine yağmur ormanları dünyanın en büyüklerinden:

Dünyada küçücük bir kara alanı kapladığı için yeniden şaşırabilirsiniz lakin Papua Yeni Gine, dünyanın en büyük üçüncü yağmur ormanlarına mesken sahipliği yapıyor. Amazon yağmur ormanları ve Kongo yağmur ormanlarından sonra üçüncü sırada gelen Papua Yeni Gine yağmur ormanları tam 288 bin metrekarelik bir alan kaplıyor. Bu geniş alan, kara biyoçeşitliliğini zenginleştiriyor.

Yalnızca bu adada bulunan bir zehirli kuş çeşidi var:

Zehirli kuşların var olduğuna mı yoksa bunlardan bir adedinin Papua Yeni Gine’de olduğuna mı şaşıracağınız bir bilgi daha. Kukuletalı Pitohui olarak isimlendirilen bir kuş çeşidi, dünyada az sayıdaki zehir kuş çeşidinden bir tanesi. Üstelik bu kuş tipi sırf Papua Yeni Gine adasına mahsus bir cinstir. Zehri sayesinde parazitleri öldürdüğü için ada ekosisteminde hayati bir ehemmiyete sahip.

Papua Yeni Gine’de hayat 50 bin yıl evvel başladı:

Mezopotamya ve Anadolu topraklarında bulunan 10 bin yıllık medeniyetler bile başımızı döndürürken bu ada ülkesinde hayatın 50 bin yıl evvel başlaması eminiz herkes için hayret vericidir. Üstelik adaya birinci yerleşen bu beşerler Afrika’dan değil, Asya’dan göçmüşlerdir. Bu da etnik çeşitliliği oluşturmaktadır.

Papua Yeni Gine kabileleri incelendiği vakit etnik olarak Çin, Avrupa, Avustralya, Filipinler, Mikronezya üzere bölgelerdeki beşerlerle bağları olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bağ adaya sırf genetik değil, kültürel zenginlik de kazandırıyor. Kesin olarak bilinmiyor lakin Papua Yeni Gine ada ülkesinde binden fazla farklı kültürel küme olduğu tahmin ediliyor. Yani birebir kabile içinde bile farklı kültürel özellikler görmek mümkün.

Ada yeraltı kaynakları bakımından da son derece varlıklı:

Papua Yeni Gine’nin gelir kaynakları ortasında turizm öne çıkıyor lakin adanın ana gelir kaynağı bakır ve altındır. İnanılır üzere değil fakat ülkenin Ok Tedi bölgesindeki bir ırmak kenarına gittiğinizde bile altın bulmanız mümkün. Maalesef bu zenginlikler yüzünde ada uzun yıllar sömürge devleti olarak hayatına devam etmiştir.

Papua Yeni Gine adası birinci sefer 1884 yılında bir sömürge ülkesi haline geldi. Almanların, Avustralyalıların, İngilizlerin ve hatta Japonların bile bir devir işgal ettiği Papua Yeni Gine adası, 1975 yılında bağımsızlığını kazandı ve İngiliz Milletler Topluluğu’nun bir üyesi oldu. Ülke bugün anayasal monarşi ile Birleşik Krallık’a bağlı olarak yönetilmektedir.

Papua Yeni Gine, tarih öncesi bir alt kıtanın kesimidir:

Papua Yeni Gine’nin nasıl bu türlü genetik ve kültürel zenginliğe sahip olduğunu gösteren öteki bir durum, evvelce bir kesimi olduğu tarih öncesi alt kıtadır. Sahul isimli bu tarih öncesi alt kıta, günümüzden yaklaşık 10 bin yıl evvel, evet üzerinde beşerler varken, deniz düzeylerinin yükselmesi nedeniyle Papua Yeni Gine ve Avustralya olarak ayrıldı. Bu ayrılma sonrası Avustralya kendi başına bir kıta halinde izole olarak dış tesirden bağımsız bir medeniyet haline gelmiştir. 

Papua Yeni Gine adası tam bir ateş çemberi desek yanlış olmaz:

Pek çok ada bölgesi üzere Papua Yeni Gine de hala faal volkanlara sahip bir alan. Üstelik bu volkanların patlamaları bir oldukça yıkıcı olabiliyor. Papua Yeni Gine’de bulunan Ulawun Dağı 2019 yılında, Kadovar Dağı 2018 yılında, Tavurvur Dağı ise 2014 yılında son patlamalarını yaşamışlardır. Yani Papua Yeni Gine adası hala etkin bir volkan bölgesidir.

Son ağaç kangurularından kimilerini görmek istiyorsanız adresiniz Papua Yeni Gine:

Bilim beşerlerine nazaran yüzde 99’unun soyunun tükendiği düşünülen ağaç kangurusunun son örnekleri Papua Yeni Gine’de bulunuyor. İlk sefer 1990 yılında bölgede görülen bu çeşit Torricelli Dağları’nda yaşıyor. Ağaçlarda yaşamak üzere evrimleşmiş değişik bir keseli çeşidi olan ağaç kangurularının maalesef yakın vakitte büsbütün soyunun tükeneceği iddia ediliyor.

Papua Yeni Gine’ye gitmeden evvel bir sefer daha düşünmenizde fayda var:

Maalesef pek çok eski sömürge ülkesi üzere Papua Yeni Gine ülkesinde de siyasi istikrar bir türlü sağlanamadı. Bu nedenle ülkedeki kabahat oranı dünyanın en yüksek düzeylerinden birine sahip. Papua Yeni Gine hükümeti turistleri Port Moresby, Lae ve Goroka etrafına gitmemeleri için uyarıyor. Bu türlü bir seyahat yapmadan evvel mahallî bir rehberle anlaşmanız tavsiye ediliyor.

Dünyanın en büyük ada ülkelerinden bir tanesi olan Papua Yeni Gine hakkında pek birçoklarını birinci duyduğunuz değişik bilgilerden bahsederek bu sıra dışı kültür hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Papua Yeni Gine hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.