Kanımızda beyaz kan hücreleri ve kırmızı kan hücrelerinin yanı sıra bir de trombosit ismi verilen bir hücre kümesi vardır. Kan pulcukları ve platelet üzere isimlerle de anılan bu hücrelerin kan analizindeki kısaltması PLT olarak bilinir. Kemik iliğinde üretilen trombositler bir yaralanma durumunda kana karışır ve yaranın olduğu bölgeye giderek onu güzelleştirirler. Bu nedenle kanda PLT birçok vakit hayati ehemmiyete sahiptir.
Kandaki PLT oranının kâfi sayıda olmaması da, kâfi sayıdan fazla olması da farklı hastalıkların işareti olabilir. PLT pahası olağan aralıklarda olmadığı vakit bu durum doktorunuz tarafından kuşkuyla karşılanır ve nedenleri ortaya çıkarıldıktan sonra uygun bir tedavi usulü izlenir. Gelin PLT nedir, düşüklüğü ve yüksekliği ne manaya gelir, nedenlerine ve belirtilerine tüm ayrıntılarıyla bakalım.
Öncelikle; kanda PLT nedir, ne işe fayda?
Kanımızda kırmızı kan hücreleri ve beyaz kan hücreleri üzere bir de trombosit olarak isimlendirilen bir hücre kümesi vardır. Kan pulcukları ve platelet olarak da isimlendirilen trombositler, kan analizinde PLT kısaltması ile gösterilirler. Yani kanınızdaki trombosit oranı PLT pahası ile gösterilir.
Trombositler kemik iliğinde üretilir. Bedeninizde bir yaralanma olduğu vakit bu hücreler kana karışır ve yaralı olan bölgeye masraflar. Burada yarattıkları kimyasal tepkiler sayesinde damarın daralmasını, yaranın güzelleştirilmesini ve kanın pıhtılaşmasını sağlarlar. Hasarlı dokular üzerinde güzelleştirici tesir göstererek kan akışının da azalması için çalışırlar.
Trombosit PLT referans aralığı: kanda PLT pahası kaç olmalı?
Kandaki trombosit oranını gösteren PLT kıymeti bireyden bireye ve hatta günden güne değişiklik gösterebilir. PLT bedeli, 1 mililitre kandaki trombosit hücre sayısını gösterir. Ülkü PLT referans aralığı yani normal pahası 150 bin – 450 bin hücre / mL arasındadır. Bebeklerde ve yetişkinlerde bu oran değişiklik gösterebilir.
Trombosit PLT düşüklüğü nedir, ne manaya gelir?
Kan analizinde ölçülen trombosit PLT bedeliniz 150 bin hücre / mL bedelinden az olduğu vakit bu durum trombositopeni yani PLT düşüklüğü olarak isimlendirilir. Trombosit üretiminin azalması, hücrelerde yıkım yaşanması ya da kanın seyrelmesi üzere durumlarda PLT düşüklüğü ortaya çıkabilir.
Trombosit PLT düşüklüğü neden olur? İşte nedenleri:
- Akus hastalıklar
- Kronik hastalıklar
- Gebelik
- Romatolojik hastalıklar
- Kan nakli
- Bazı kanser türleri
- Sepsis olarak isimlendirilen kan zehirlenmesi durumu
- Uzun müddet çok alkol kullanımı
- Kullanılan ilaçların yan etkileri
- Toksik husus zehirlenmesi
- Folik asit eksikliği
- Radyasyona maruz kalma
- B12 eksikliği
- Kemoterapi
- Aplastik anemi
- Radyoterapi
- İmmünolojik hastalıklar
- Kemik iliği hastalıkları
- Viral enfeksiyonlar
Trombositopeni olarak isimlendirilen PLT düşüklüğü yani kandaki trombosit oranının azlığına neden olan durum ve hastalıklardan kimileri bu biçimde. Bu durumlar nedeniyle ortaya çıkan PLT düşüklüğü bazen süreksiz olabilir ancak birtakım hastalıklar kaynaklı oluştuğu vakit çok daha uzun vadeli olabilir.
Trombosit PLT düşüklüğü belirtileri:
- Vücudun farklı noktalarında kahverengiye benzeyebilen morarmalar ve kızarmalar
- Burun eti kanamaları
- Diş eti kanamaları
- Yaraların geç iyileşmesi
- Kan pıhtılaşmasında zorluk
- İdrarda farklı yoğunluklarda kan görülmesi
- Kanlı dışkı
- Kanlı kusma
- İç kanama
Trombosit PLT düşüklüğü durumunda hastalarda görülen belirtilerden kimileri bu biçimde. Elbette herkeste bu belirtiler görünecek diye bir şey yok ancak PLT bedeliniz ne kadar düşükse bu belirtilerden biri ya da birebir anda birkaç tanesi şiddetli formlarda ortaya çıkabilir.
Trombosit PLT düşüklüğü tedavisi:
Yapılan kan analizi sonuçlarına nazaran doktorunuz PLT düşüklüğü gördüğü vakit öncelikle bu duruma neyin eden olduğunu bulmaya çalışır. PLT düşüklüğüne neden olan hastalık belirlendikten sonra özel bir tedavi izlenir. Şayet bu duruma bir ilaç neden oluyorsa değiştirilebilir.
Trombosit PLT yüksekliği nedir, ne manaya gelir?
Kan analizinde ölçülen trombosit PLT bedeliniz 450 bin hücre / mL kıymetinden fazla olduğu vakit bu durum trombositoz yani PLT yüksekliği olarak isimlendirilir. Trombosit üretimindeki ya da hormonlardaki dengesizlik nedeniyle bu durum görülebilir. PLT yüksekliği durumunda kanın pıhtılaşma eğilimi artar.
Trombosit PLT yüksekliği neden olur? İşte nedenleri:
- Kandaki sıvı oranının düşmesi
- Trombosit üretiminde fizyolojik nedenli artış
- Demir eksikliği
- Dalak sorunları
- Kemik iliği tümörleri
- Farklı kanser türleri
- İnflamatuar bağırsak hastalıkları
- Hemoliz olarak isimlendirilen kırmızı kan hücrelerinde yaşanan yıkım
- Romatizmal hastalıklar
- Kullanılan ilaçların yan etkileri
Trombositoz olarak isimlendirilen PLT yüksekliği yani kandaki trombosit oranının fazlalığına neden olan durum ve hastalıklardan kimileri bu halde. Bu durumlar nedeniyle ortaya çıkan PLT yüksekliği bazen süreksiz olabilir fakat kimi hastalıklar kaynaklı oluştuğu vakit çok daha uzun periyodik olabilir.
Trombosit PLT yüksekliği belirtileri:
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Göğüs ağrısı
- Görme bozuklukları
- El şişmesi
- Ayak şişmesi
- Uyuşukluk
- Dalak şişmesi
- Kaşıntı
- Kalp krizi
- Felç
Trombosit PLT yüksekliği durumunda hastalarda görülen belirtilerden kimileri bu halde. Elbette herkeste bu belirtiler görünecek diye bir şey yok fakat PLT bedeliniz ne kadar yüksekse bu belirtilerden biri ya da birebir anda birkaç tanesi şiddetli formlarda ortaya çıkabilir.
Trombosit PLT yüksekliği tedavisi:
Yapılan kan analizi sonuçlarına nazaran doktorunuz PLT yüksekliği gördüğü vakit öncelikle bu duruma neyin eden olduğunu bulmaya çalışır. PLT yüksekliğine neden olan hastalık belirlendikten sonra özel bir tedavi izlenir. Şayet bu duruma bir ilaç neden oluyorsa değiştirilebilir.
Trombosit PLT yüksekliği ya da düşüklüğü kanser belirtisi midir?
Kan pulcukları ve platelet üzere isimlerle de anılan kan hücresi trombositlerin kandaki oranını gösteren PLT kıymetinizin düşük ya da yüksek olmasına neden olan pek çok farklı durum ve hastalık var. Evet, bunlar ortasında kimi kanser cinsleri de var lakin her PLT düşüklüğü ya da yüksekliği kanser belirtisi manasına gelmez.
Kan analizinde denetim edilen tüm bedeller üzere PLT bedeliniz de anlık olarak yükselmiş ya da düşmüş olabilir. Hekiminiz pek çok farklı bedel ile birlikte PLT kıymetinizi de denetim edecektir. Şayet doktorunuz kanser gelişmesinden şüpheleniyorsa farklı testler isteyerek bu kuşkunun doğruluğunu denetim edebilir. Lakin PLT pahası kesin olarak kanserin belirtisi değildir.
Vücudumuzdaki yaralanmaları güzelleştiren trombositlerin kandaki oranını gösteren PLT nedir, düşüklüğü ve yüksekliği ne manaya gelir sorularını yanıtladık. Anlattıklarımız sırf bilgilendirme hedeflidir. Tüm sıhhat bahislerinde olduğu üzere PLT bedeliniz hakkında da en yanlışsız ve size özel bilgiyi uzman bir tabipten almanız gerektiğini unutmayın.