Trafiğe çıktığımız her gün çok sayıda siren sesi duyuyor, bu siren sesinin nereden geldiğini anlamak için etrafımıza bakınıyoruz. Sirenin kaynağını gördüğümüzde ise yalnızca renklerden bile bu ses kaynağının polis mi, ambulans mı yoksa itfaiye mi olduğunu rahatlıkla anlıyoruz. Pekala bunun nedenini hiç düşünmüş müydünüz?

Muhtemelen tüm okurlarımız bilir; iki mavi renkli siren görüyorsak ambulans, bir kırmızı bir mavi renk görüyorsak polis, iki kırmızı renk görüyorsak itfaiye geçiyordur. Pekala bu renkler neye nazaran belirlendi? Gelin daima birlikte, hayatımızda sıradanlaşmış ancak nedenini pek çoğumuzun düşünmediği bu olaya yakından bakalım.

Polis ışıkları neden mavi ve kırmızıdır?

Polis otomobilleri üzere acil durum araçlarında kırmızı ve mavi rengin kullanılıyor olmasının nedeni, büsbütün renklerin yapısıyla ilgilidir. Bugüne kadar yapılan tüm araştırmalar, kırmızı rengin gün ışığında en rahat görünen renk olduğunu gözler önüne sermiştir. Ayrıyeten kırmızı rengin beşerde uyandırdığı “aciliyet” ve “uyarı” tesiri vardır. İşte tüm bunlar, kırmızının sirenlerde kullanılmasını sağlamıştır. Pekala ya mavi? Madem kırmızı en görünür renk, neden sadece kırmızı renk tercih edilmiyor?

Bilimsel araştırmalara nazaran mavi renk, gece karanlığında en rahat görünen renklerin başında geliyor. İşte bu durum, polis otomobillerinde mavi rengin de kullanılmasına yol açtı. Lakin olay bundan ibaret değil. Yaygın bir inanışa nazaran mavi, trafikte görmeye alışık olmadığımız renkler ortasında yer alıyor, ki bu yanlışsız. Farlar beyaz yahut sarı (arka tarafta kırmızı), trafik ışıkları yeşil, kırmızı ve sarı renkte oluyor. Hal bu türlü olunca da polis araçları, mavi renk ile trafikteki öteki araçlardan ayrılıyorlar. İşin bir de sıhhat boyutu var. Yapılan araştırmalara nazaran kırmızıyı ayırt edemeyen renk körleri maviyi, maviyi ayırt edemeyen renk körleri ise kırmızıyı çok düzgün bir biçimde görüyorlar. İşte tüm bunlar, polis araçlarında mavi ve kırmızı rengin kullanılmasına yol açmış durumda.

İtfaiyelerde neden kırmızı renk kullanılıyor?

İtfaiye sirenlerinde kırmızı rengin kullanılıyor olmasının da birtakım nedenleri var. Bu nedenlerden kimilerini esasen az evvel açıkladık. Bu bağlamda; kırmızı rengin beşerde uyandırdığı aciliyet ve uyarı etkisi, itfaiye araçlarında kırmızı rengin tercih edilmesini sağlayan temel nedenlerden bir adedidir. Fakat tek neden bu değil. Burada işin içine optik de giriyor. O denli ki kırmızı, en yüksek dalga uzunluğuna sahip olan renktir. Yani bu renk, öteki renklerden daha az dağılır. Bilhassa de sis ve puslu ortamlarda tercih edildiğinde, öbür renklere kıyasla çok daha uzun mesafede görülür. Bir orman yangınını düşünün; dumanların ortasında kalan bir itfaiye ışığını görmek, yeşil rengin kullanıldığı cenaze aracı sirenini görmekten çok daha kolaydır.

Bu ortada, itfaiyeler genel olarak kırmızı renkli zirve lambalarına sahiptir. Lakin kimi ülkelerde yahut bir ülkedeki farklı kentlerde, kırmızı ile mavi sirenlere sahip itfaiyeler görülebilir. Bu türlü bir tercih yapılmasının özel bir nedeni yoktur. Mavi ve kırmızı, pek çok toplumda acil durum işareti olarak kabul edilir. Bu yüzden itfaiyelerde de mavi renk tercih edilebilir.

Peki ambulanslarda neden mavi renk kullanılıyor?

Mavi rengin değerini buraya kadar zati anlattık. Fakat ambulanslarda bilhassa mavinin tercih edilmesinin de bir nedeni var. Kırmızı ışık, ağır trafik ortamında gözden kaybolabiliyor. Mavi ise bu türlü değil. Trafikte en az görünen renk olan mavi, her vakit kendini ön plana çıkarmayı başarıyor. İşte bu yüzden de ambulanslarda tercih ediliyor.

Bonus: Çekicilerde neden amber rengi kullanılıyor?

Karayollarına ait her türlü ışıklandırmanın amber renginde olduğu, kimilerimizin dikkatini çekmiştir. Bu bağlamda; ağır yük taşıyan tırlarda, otomobil çekicilerinde, yol imal çalışmalarında ve daha pek çok durumda amber renk tercih edilir. Pekala bunun nedeni nedir?

Amber rengi de kırmızı ve mavi üzere dikkat caziptir. Lakin amberin ışık şiddeti, mavi ve kırmızı kadar yüksek değildir. Bu da insanlarda farkındalık oluşturur lakin bu farkındalık, aciliyet formunda değildir. İşte bu nedenle cazip ve karayolları ile ilgili başka araçlarda amber rengi tercih edilir. Bu rengi gören bir insan, yolun o bölgesinde bir şey olduğunu anlar fakat bunun acil bir durum olmadığını bilir…

Instagram’daki paylaşımımıza aşağıdan göz atabilirsiniz: