Herhangi bir rahatsızlık hissetiğiniz vakit en yakın sıhhat kuruluşuna masraf ve uzman bir tabibe muayene olursunuz. Muayene sonrası durumunuza nazaran doktor birtakım ilaçlar muharrir, siz de bu reçeteyle eczaneye masraf ve ilaçlarınızı alırsınız. Tahminen hiç fark etmediniz ya da bu cins bir ilaç almadınız lakin bazı reçeteler, farklı renklerle sınıflandırılırlar. Reçete renkleri, reçete içeriğinde bulunan ilaçlara nazaran mana kazanırlar.

Reçete renkleri ve bu reçetelerde bulunan ilaçların hangi tabipler tarafından yazılabileceği Sıhhat Bakanlığı tarafından hazırlanan Sıhhat Uygulama Tebliği’nde belirtilmektedir. Genel olarak daha kolay hastalıklar için yazılan ilaçlar beyaz reçeteyle alınıyor lakin kimileri, ilaçların etken unsurları nedeniyle farklı renklerde adlandırılabiliyorlar. Gelin reçete renkleri, çeşitleri ve manaları nelerdir tüm ayrıntılarıyla inceleyelim.

Öncelikle; reçete nedir, reçetede hangi bilgiler bulunur?

Reçete, doktor tarafından hastanın kullanması için gerekli ilaçların ona özel olarak yazıldığı kağıttır. Bu kağıtlar, resmi doküman niteliği taşımaktadır ve üzerinden oynama yapılması kabahattir. Günümüzde artık reçeteler dijital ortamda oluşturuluyor ve hastaya bu reçetenin bir kodu veriliyor. Hasta, bu kod ile eczaneden ilaçlarını alabiliyor. Sıhhat Uygulama Bildirisi uyarınca her doktor, her ilacı reçetede yazamıyor. Reçetede yer alan temel bilgiler şu biçimde;

• Hastanın ismi ve soyadı
• Hastanın TC kimlik numarası
• Muayene tarih ve saati 
• Hastalığa ilişkin genel teşhis bilgisi
• Muayene protokol numarası
• Hastaya yazılan ilaçlar
• Yazılan ilaçların kullanım dozları
• İlaçları yazan hekimin ismi, soyadı ve sicil numarası

Reçete renkleri nelerdir, ne manaya gelir? 

• Beyaz reçete
• Kırmızı reçete
• Yeşil reçete
• Turuncu reçete
• Mor reçete

Beyaz reçete

Genel olarak tabipler tarafından yazılan ilaçların büyük bir kısmı beyaz reçete kapsamında kıymetlendirilmektedir. Bu ilaçlar, denetime tabi değildir. Beyaz reçete kapsamında bedellendirilen ilaçlar pratisyen tabipler ve uzman tabipler dahil tüm doktorlar tarafından yazılabilir. Diyabet ilaçları, antibiyotikler, tansiyon ilaçları ve kolay ağrı kesiciler; beyaz reçete kapsamında bedellendirilen ilaçlar ortasındadır. 

Kırmızı reçete

İçinde uyuşturucu unsur bulunduran ilaçlar, kırmızı reçete kapsamında bedellendirilmektedir. Bu tıp ilaçlar yalnızca birtakım alanlardaki uzman doktorlar tarafından yazılabilir. Kırmızı reçeteler birinci sefer 1985 yılında kullanılmaya başlamıştır. 

Kırmızı reçete kapsamında bedellendirilen ilaçları uzman bir tabip tarafından yazılan reçete olmadan temin edemezsiniz. Uyuşturucu husus özelliği nedeniyle bu ilaçlar denetim edilirler. Tabipler de kolay kolay bu cins ilaçlar yazmazlar. Kırmızı reçeteli ilaç yazılan hastalıklardan kimileri şu halde;

• Psikotik rahatsızlıklar
• Bazı kanser türleri
• Kanser kaynaklı ağrılar
• Bazı psikiyatrik hastalıklar
• Önlenmesi mümkün olmayan ağrılar
• Kronik ağrılar

Yeşil reçete

Bağımlılık yapan özelliğe sahip olan psikotrop ilaçlar, yeşil reçete kapsamında kıymetlendirilmektedir. Bu tıp ilaçlar da sadece kimi alanlardaki uzman doktorlar tarafından yazılabilir. Yeşil reçete ile kırmızı reçete ortasındaki temel fark, yeşil reçeteli ilaçların bağımlılık yapma özelliğinin daha düşük olmasıdır. Yeşil reçete birinci defa 1986 yılında kullanılmıştır. Yeşil reçete kapsamında bedellendirilen ilaçların faal hususlarından kimileri şu biçimde;

• Alprazolam
• Diazepam
• Ketamin
• Etomidat

Turuncu reçete

Bazı kan hastalıkları için yazılan hematolojik ilaçlar, turuncu reçete kapsamında bedellendirilmektedir. Bilhassa kan pıhtılaşması ile ilgili ilaçlar turuncu reçete kapsamında değerlendirilirler. Turuncu reçete ile ilaçlarla birlikte birtakım kan eserleri de alınmaktadır. 

Mor reçete

Bazı kan hastalıkları için yazılan hematolojik ilaçlar, mor reçete kapsamında bedellendirilmektedir. Mor reçete ile albümin ve gibisi gibi faktörler dışında kalan kan eserleri de alınmaktadır.

Renkli reçete kullanılmasının nedenleri:

Renkli reçete kullanılmasının öncelikli gayesi, ilaçların hastalar tarafından çok daha gerçek ve tesirli kullanılmasının sağlamaktır. Diğer değerli nedenleri ise kelam konusu ilaçların emeli dışında kullanılmasını önlemek ve uyuşturcu unsur bulunduran ilaçların bağımlıların ve kaçakçıların eline geçmesini engellemektedir.

Beyaz reçete kapsamında bedellendirilen ilaçların büyük bir kısmını reçeteniz olmasa bile eczaneye giderek kendiniz alabilirsiniz. Lakin kırmızı reçete ve yeşil reçete kapsamında bedellendirilen ilaçlarda böyle bir durum mümkün değildir. Zira etken unsurları nedeniyle uyuşturucu bağımlıları tarafından da kullanılabilirler. 

Bu noktada ufak bir hatırlatma yapmakta fayda var. Nasıl bir rahatsızlık nedeniyle, hangi tıp bir ilaç kullanıyor olursanız olun doktorunuza müracaattan satın almayın ya da kullanmayın. Daha evvel kullanmış olduğunuz bir ilaç o periyot size güzel gelebilir lakin öbür bir periyot tıpkı ilaç size ziyan verebilir. Bu nedenle ilaçlarla ilgili bir sorun yaşadığınız vakit en yakın sıhhat kuruluşuna giderek uzman bir doktordan bilgi almalısınız. 

Peki, yazılan reçeteleri ve ilaçları nasıl görebilirsiniz?

• Adım #1: Buradaki ilişki üzerinden e-Nabız internet sitesini açın.
• Adım #2: e-Nabız hesap bilgilerinizle ya da e-Devlet hesap bilgilerinizle sisteme giriş yapın.
• Adım #3: Sol sütunda bulunan Reçetelerim seçeneğine tıklayın.
• Adım #4: İncelemek istediğiniz reçetenin yanındaki Ayrıntı Görüntüle butonuna tıklayın.
• Adım #5: İşlemler botunu ile ilaç hakkında çok daha ayrıntılı bilgi sahibi olabilirsiniz.

Uzman bir doktor tarafından daha evvel isminize yazılmış olan reçetelere ve reçete kapsamında yazılmış olan tüm ilaçlara e-Nabız sistemindeki Reçetelerim sayfası üzerinden ulaşabilirsiniz. Sayfayı birinci sefer açtığınız vakit karşınıza son yazılmış reçete çıkacak. Daha Fazla Sonuç Göster butonu ile daha evvel yazılmış olan reçetelerinizi de görüntüleyebilirsiniz.

e-Nabız sistemindeki Reçetelerim sayfası üzerinden görüntülediğiniz reçetenin tarihini, saatini, reçete numarasını, reçete tipini, reçeteyi yazan tabibi ve ayrıntılarına girdiğiniz vakit ilaç hakkındaki kıymetli bilgileri görebilirsiniz. Bu bilgileri dilerseniz doktorunuzla ya da eczane ile paylaşarak bilgi alabilirsiniz.

İlaç kullanımı ve reçeteler hakkında:

Maalesef ülkemizde ilaçlar ve ilaç kullanımı vakit zaman hafife alınan bir mevzudur. Kendimize düzgün gelen bir ilacı güya bir uzmanmışız üzere bir diğerine önerebiliyoruz. Lakin bu durum son derece tehlikeli. Reçeteli satılmıyor bile olsa tüm ilaçların içinde pek çok farklı etken husus vardır. Kelam konusu etken husus bugün yeterli gelirken yarın ziyanlı olabilir. Lütfen ilaç konusunda tabiplerin ve eczacıların tavsiyelerine uymayı ihmal etmeyin.

Kırmızı reçete, yeşil reçete üzere farkl sınıflandırmaları olan reçete renkleri ve çeşitleri nelerdir sorusunu yanıtlayarak tüm bunların ne manaya geldiğinden bahsettik. Tüm sıhhat mevzularında olduğu üzere ilaç alımı ve kullanımı konusunda da en sıhhat kuruluşuna giderek en hakikat ve size özel bilgiyi uzman bir doktordan almanız ya da en azından bir eczacıya başvurmanız gerektiğini lütfen unutmayın.