Dünya, son yılların en ‘sıcak’ periyotlarından birini yaşıyor. Rusya Federasyonu, Ukrayna’nın doğusunda bulunan ve ayrılıkçı kümelerin yönettiği sözde Donetsk ve Luhansk Cumhuriyetleri‘ni tanıdığını açıkladı. Çabucak akabinde Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Rus ordusuna Ukrayna’nın doğusuna giriş buyruğu verdi. Tüm bu yaşananlar dünya çapında bir “3. Dünya savaşı mı geliyor?” kaygısını beraberinde getirdi.
Rusya-Ukrayna krizinde Türkiye tarafında birinci açıklama Dışişleri Bakanlığı’ndan geldi. Rusya’nın kelamda Donetsk ve Luhansk Cumhuriyetleri’ni tanıma kararının ‘kabul edilemez‘ olduğunu tabir eden Bakanlık, kararın reddedildiğini belirtti. İşte global bir savaşı tetikleme potansiyeline sahip olduğu söylenen Rusya-Ukrayna krizinde şu ana kadarki tüm gelişmeler…
ABD Lideri Joe Biden, Rusya’nın resmi olarak tanıdığı kelamda Donetsk ve Luhansk Cumhuriyetleri ile ticareti yasaklayan kararnameyi imzaladı (22 Şubat, 03:01)
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, yaşanan son gelişmeler sonrası yazılı bir açıklama yaptı. Yapılan açıklamada “Başkan Biden, (Rusya’nın bağımsızlığını tanıdığı) kelamda Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri ile ABD’li şahısların yeni yatırım, ticaret ve finansal süreç yapmalarını yasaklayan bir Başkanlık Kararnamesini yayımlayacak.” tabirlerini kullandı.
Açıklamanın akabinde da Biden’ın kelam konusu kararnameyi imzaladığı bilgisi geldi. İmzalanan kararnameye nazaran Rusya’nın bağımsızlığını tanıdığı kelamda idarelerle ABD ortasında yatırım ve ticaret yapılması yasaklandı. Durum, kararnamede “kapsanan bölgelerden rastgele bir mal, hizmet yahut teknolojinin doğrudan yahut dolaylı olarak Amerika Birleşik Devletleri’ne ithal edilmesi” sözleriyle belirtildi.
Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın kelamda Donetsk ve Luhansk Cumhuriyetleri kararının kabul edilemez olduğunu tabir etti. (22 Şubat, 01:30)
Yaşanan gelişme hakkında açıklama yapan Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, yayınladığı yazılı açıklamada Rusya’nın aldığı kararın kabul edilemez olduğunu açıkladı. Bakanlık ayrıyeten, Ukrayna’nın siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına bağlılığımızın devam ettiğini vurguladı.
Rusya, bağımsızlığını tanıdığı ayrılıkçı bölgelere ‘koruma’ gayeli asker gönderme kararı aldı (22 Şubat, 00:45)
Putin’in açıklamaları sonrası Rusya, Ukrayna’nın doğusunda yer alan ve bağımsızlığını tanıdığı bölgelere, bölgeleri ‘korumak’ emeliyle asker gönderme kararı aldı. Bu gelişme sonrası Rusya’nın Ukrayna topraklarını resmen ‘işgal ettiği’ ifade edilmeye başlandı.
Reuters’ın aktardığına nazaran Rusya’nın tanıdığı ayrılıkçılarla imzalanan mutabakatlar kapsamında Rusya, doğu Ukrayna’da ayrılıkçıların denetimindeki bölgelerde askeri üsler inşa edebilecek. Konuşmasında Donbas temas çizgisi ve etrafında Ukrayna’nın sivilleri gaye aldığını öne süren Putin, “Kiev’de gücü elinde bulunduranlar askeri ataklara son vermelidir. Şayet vermezlerse kanın dökülmeye devam etmesi sorumluluğunu almayı kabul etmiş olacaklardır” sözleriyle bölgedeki çatışmaların sorumlusu olarak Ukrayna’yı işaret etti.
Putin, Ukrayna’nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların kelamda idarelerini tanıyan kararnameyi imzaladı (21 Şubat, 22.35)
Bu akşam Putin tarafından Harika Güvenlik Kurulu Toplantısı’nın akabinde yapılan açıklamada pek çok farklı başlık dikkat çekti. Putin, ülkelere SSCB’den ayrılma hakkı verilmesini büyük bir yanılgı olarak değerlendirirken, SSCB’nin dağılmasından Bolşeviklerin sorumlu olduğunu tabir etti.
Ayrıca Putin, Ukrayna’nın ABD ve dış güçler tarafından denetim edildiğini, Ukrayna’nın Sovyetler Birliği’nden kalan altyapı ve Batı’nın teknolojik dayanağıyla çarçabuk nükleer silah geliştirebileceğini de açıklamlarına ekledi.
Ancak yapılan açıklamalarda en çok dikkat çeken bahis başlığı, Putin’in Ukrayna’nın doğusunda yer alan ayrılıkçıların kelamda idarelerini tanıması kararı oldu. Rusya’nın “bağımsızlığını tanıdığını” açıkladığı Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri hakkındaki bu karar, tüm dünya siyasetini harekete geçirdi. Rusya’nın kararnameyi imzalaması sonrası. NATO ve AB kınama ve yaptırım açıklamaları yaparken, bu kararın uluslararası hukuka karşıt olduğunu vurguladı.
Söz konusu Rusya yanlısı ayrılıkçılar olan Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetleri, 2014 yılında Ukrayna topraklarında iki başka idare oluşturmuştu. Bu idarelerin Rusya tarafından tanınması, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne bir akın olarak değerlendirildi.
Rusya’nın Ukrayna’yı muhtemel işgali, Türkiye’yi nasıl etkileyecek?
Rusya – Ukrayna tansiyonunun ve yaşanması mümkün savaşın tüm dünya üzerinde sarsıcı tesirleri olacağı kesin. Türkiye de her iki ülke ile ve NATO ile olan bağları sebebiyle bu savaştan pek çok farklı noktada etkilenecek. Avrupa Dış Bağlar Kurulu (ECFR) tarafından yayımlanan bir tahlilde yer verilen muhtemel tesirler, Karadeniz’de artacak tansiyondan Türkiye için sarsıcı ekonomik tesirlere kadar geniş bir alana yayılıyor.
Dış Siyaset Araştırmalar Merkezi’nde (FPRI) Aaron Stein imzalı tahlilde de emsal halde bilhassa Karadeniz’deki kırılgan dengelerin sarsılması üzerinde durulurken, Eski Avrupa Kurulu Türkiye delegasyonu Lideri Fransız diplomat Marc Pierini’nin kaleme aldığı bir diğer tahlilde ise “Moskova’nın seçenekleri bulunuyor. Ukrayna tarafından kullanılan Türk üretimi askeri teçhizata karşı eylem; Türkiye’ye yönelik ekonomik yaptırımlar (Rusya’nın turizm ve tarım ithalatı geçmiş krizlerde durdurulmuştu) Suriye’nin kuzeyinde Türk birliklerine ve Türkiye sonuna yakın ülke içinde yerinden edilmiş Suriyelilere karşı sert bir duruş.” sözlerine yer veriliyor.
Ortadoğu uzmanı Zvi Bar’el ise “Türkiye iktisadı Rusya’ya yakından bağlı. Bunlar ortasında Rusya’da faaliyet gösteren yüzlerce Türk şirketi, Rus turistlerin Türkiye’de harcadığı milyarlar, Suriye’de işbirliği ve Türkiye’nin Rus S-400 savunma sistemleri satın alması yer alıyor.” sözleriyle, yatırım, turizm ve askeri teçhizat muahedeleri üzere pek çok farklı husus başlığında Türkiye’yi güç günlerin beklediğine dikkat çekiyor.
Uzmanlar son gelişmeleri nasıl yorumluyor?
Türkiye’nin Akıncı İHA’larının motorlarını Ukrayna’dan alıyor oluşu üzere durumlara dikkat çekiliyor
Ekonomi nasıl etkilenecek?
