SEO (Search Engine Optimization) ya da Türkçesi ile Arama Motoru Optimizasyonu, internet sitenizin rastgele bir sayfasının arama motorlarında üst sıralarda çıkmasını sağlayan bir dizi teknik ve içerik optimizasyonu manasına geliyor. Kelam konusu “optimizasyon” çalışmaları her ne kadar Google üzere arama motorlarının “kurallarına uymak” olarak kabul görse de aslında dolaylı olarak kullanıcı alışkanlıklarına ahenk sağlamaya çalışıyorsunuz. 

Kullanıcılar ise Google ve gibisi arama motorlarına istediklerini aratabiliyorlar, lakin yapılan bu aramalar, uzun yıllardır 3 ana kategori altına toplanıyor. Pekala web sitenizin SEO çalışamalarını yaparken sizin için hangisi değerli olacak? Hangi arama cinsine gayeli çalışmalar yapmak daha yanlışsız. Bu yazıda SEO çalışmalarına yeni başlayanlar için mevzuyu detaylandırıyoruz. 

Google’da yapılan arama cinsleri nelerdir? 

• Navigational (Navigasyonel)
• Transactional (Alımsatımsal)
• Informational (Bilgisel)

Aslında isminden da anlaşılacağı üzere bu arama tipleri, aramayı yapan kullanıcının motivasyonunu bize net formda gösteriyor. Şayet kullanıcı bir web sitesine, servise, uygulamaya ulaşmak isterse direkt onun ismini yazarak arama yapıyor (Navigasyonel). Şayet bir eser ya da hizmet satın almak istiyorsa eserin ismini yazıyor ve alışveriş seçeneklerine ulaşıyor (Alımsatımsal). Şayet bilgi talep ediyorsa sorgusu daha da detaylanıyor (Bilgisel).

Navigational (Navigasyonel) aramalar: ‘Doğrudan platforma ulaşmak istiyorum’

Eğer arama yapan kullanıcı rastgele bir internet sitesi, servis ya da uygulamaya ulaşmak istiyorsa direkt onun ismini, yanında rastgele bir ek sorgu yahut anahtar kelime olmadan aratır. Üstteki görselde de göreceğiniz üzere Webtekno’ya ulaşmak için adres çubuğuna webtekno.com yazmak yerine; birçok tarayıcının açılış sayfası Google olduğu için Webtekno sözünü aratmaktan ibaret. Facebook, Twitter, Netflix üzere navigasyonel aramalarla örnekleri çoğaltabiliriz.

Bu arama çeşidi her ne kadar çözümlemesi kulağa kolay üzere gelse de aslında Google açısından rekabeti çok net ortaya koyan datalar sunar. İnternet sitenizin yayın yaptığı alanda, yani dahil olduğunuz kesimdeki en tanınan ve bilinen markaların navigasyonel arama verilerine göz atmak, hangi rakibinizin kullanıcılar tarafından daha çok ziyaret edilmek istendiğini size gösterir. Bu bilgiler sayesinde SEO çalışmalarında doğrudan-dolaylı rakiplerinizi daha net belirleyebilirsiniz. 

Rakip belirleme kademesinde bu bilgilere ulaşmak için Google Trendler aracı üzerinden aramaların popülerlik düzeylerini denetim edebilir, Similarweb üzere servislerin fiyatsız sürümlerini kullanıp elinizdeki bilgileri, rakiplerinizin navigasyonel aramalarda gözüken daha ayrıntılı datalarıyla birleştirerek bulunduğunuz pozisyonu daha net anlayabilirsiniz. En azından işe başlamadan evvel daha hakikat stratejik kararlar alabilirsiniz. 

Navigasyonel aramalar, tıpkı vakitte rakiplerin birbirlerinin üzerinde çıkmak için kullandıkları Google Ads reklamlarında da çok sık başvurulan bir usuldür. Örneğin Netflix, Google’da yapılan ‘amazon prime’ aramasında üst sırada reklam göstermek için Google’a reklam fiyatı ödeyerek kullanıcıların kendisini aramadığı anlarda bile karşısına çıkmak isteyebilir. Elbette Google Ads, SEO çalışmalarıyla birlikte daha çok mana kazanan, olumlu yansımaları olan bir reklamcılık aracıdır.

Transactional (Alımsatımsal) aramalar: ‘Bir şey satın alacağım’

Eğer kullanıcı rastgele bir eser ya da hizmet satın almak için arama yaparsa -herkesin deneyimlediği gibi- karşısına e-ticaret siteleri çıkar. Zira Google, yapılan aramanın bir eser yahut hizmet hakkında olduğunu bilir, buna en uygun sonuçları gösterir. Örneğin üstte yapılan iPhone 13 aramasının sonuçlarında, ürünü satın alma imkanı sunan sayfalar birinci sıralarda çıkar. 

Alımsatımsal arama çeşidine hedeflenen SEO çalışması yapmak, yüklü olarak e-ticaret siteniz varsa tavsiye edilir. Zira bu alanda başka arama tiplerinden farklı olarak rekabet daha çetindir, Google Ads reklamcılığı daha başat bir rol oynar. Tekrar üstteki görselde Apple’ın kendi eseri olan iPhone 13 aramasında bile üst sırada görünmek için ‘reklam’ Google’a verdiğini görebilirsiniz. 

Bunun en temel sebebi, iPhone 13 aramasında görünmek isteyen sitenin yalnızca Apple olmamasınından kaynaklıdır. Trenyol, Hepsiburada, Ebay, Amazon üzere siteler de iPhone 13 aramasında üst sıralarda, hatta Apple’ın üzerinde bile çıkabilir. Bu da rekabetin kızıştığı bir alan olduğu için iPhone 13 aramasında üst sıralarda çıkmanın reklam bedelini, kasadan çıkacak para ölçüsünü yükseltir.

Eğer e-ticaret siteniz epeyce yeni ve örneğin kahve, ahşap oyuncak, magnet üzere niş alanlardaysa sitenizin SEO optimizasyonunu yaparken rakiplerinizi belirledikten sonra; kendi alananınızla ilgili olan anahtar sözlerini listelemeniz gerekir. Sayfalarınızı bu anahtar sözlere, rakiplerin eser ayrıntı sayfalarından daha kaliteli bir halde optimize etme uğraşı, bir müddet sonra trafiğinize olumlu olarak yansıyacaktır. 

Informational (Bilgisel) çeşidi aramalar: ‘Bilgiye ulaşmak istiyorum’

Eğer kullanıcı rastgele bir mevzu hakkında doğrudan merakını gidermeye yönelik bilgiye erişmek istiyorsa yaptığı aramalar bilgiseldir. Örneğin ‘Dünya’nın dönüş suratı nedir?’ yahut ‘Elon Musk’ın hayatı’ ya da ‘II. Dünya Savaşı mihver devletleri’ hiç olmadı ‘iPhone 13’teki lidar sensör ne işe yarar’ üzere sorgular bu kategoriye dahil edilebilir.

Google son yıllarda yaptığı güncellemeler ile bilgisel aramalar da kullanıcılara farklı sorgular için de yardımcı oluyor. Örneğin öbür kullanıcıların da sorduğu alakalı sorular sonuçlar ortasında gösteriliyor, bu alanlarda farklı internet sitelerine yönlendirmeler yapılıyor. 

Eğer internet siteniz bir haber ya da blog sitesi kategorisindeyse kullanıcıların yaptıkları bilgisel aramalara yönelik çok sayıda sayfa üretmeniz gerekir. Haberler kelam konusu olduğunda bu sayfalar gündeme yönelik potansiyel soruları yanıtlayabilir, fakat gündem odaklı üretilen içeriklerin tesiri o gündemin uzunluğu kadardır. Bilgisel aramalarla yüksek trafik elde etmenin en kolay yolu ‘evergreen’ yani her vakit yeni kalacak tıpta içerikler üretmekten geçer. 

Bilgisel aramalarda rekabet edebilmek için içerik sitenizin sayfalarında SEO ahengini artıracak editöryal standartlar belirlemeniz kaidedir. Alt başlık hiyerarşisi, paragraflardaki metin uzunlukları, bağlı öbür içeriklerinize verilen linkler, dış linkler, kaliteli görseller, GIF’ler, görüntüler yazınıza eşşik ederse çok daha başarılı sonuçlar alınabilir. İçerikleriniz böylelikle Google tarafından birebir hususa ait pek sorguyla ilişkilendirilebilir. Tüm bunlar da sayfanızın görünürlüğünü artırır. 

Sonuç: Arama tiplerini bilmek işinizi önemli formda kolaylaşıtırır, yanlışsız stratejik kararlar vermenizi sağlar

Özetlemek gerekirse SEO sürecine girmeden evvel ya da yeni başladığınızda bu arama çeşitlerini bilmek, anahtar sözleri görür görmez hangi kategoride yer aldığını anlayabilmek işinizi çok kolaylaştıracaktır.