Sanal, artırılmış ve karma gerçeklik teknolojilerindeki gelişmelerin tepe yaptığı ve şimdi net olarak tanımlanamasa da “metaverse” kavramının hayatımıza girdiği bir periyodu geride bıraktık. Facebook’un ismini Meta olarak değiştirmesiyle başlayan bu süreç, kripto paralar başta olmak üzere pek çok alanda da tesirini hissettirdi.

Ancak ucu bucağı kestirlemeyen her yenilikte olduğu üzere metaverse yükseliş devrinde de son derece önemli baş karışıklıkları yaşandı. Bir anda 10 şahıstan 11’inin metaverse uzmanı olması, kripto para ve blok zinciri tabanlı sayısız dolandırıcılık, eski Facebook Meta’nın gazıyla bu alana giren şirketlerin tutarsız teşebbüsleri ve en kıymetlisi de sayısız biyolojik, sosyolojik ve ruhsal tartışmanın akabinde nihayet beklenen an geldi: Metaverse Standarts Forum, pek çok öncü şirketin teşebbüsüyle resmen kuruldu.

Metaverse Standarts Forum yani Türkçesiyle “Metaverse Standartları Forumu’nun” kurucu üyeleri:

• 0xSenses
• Academy Software Foundation
• Adobe
• Alibaba
• Autodesk
• Avataar
• Blackshark.ai
• CalConnect
• Cesium
• Daly Realism
• Disguise
• Enosema Foundation
• Epic Games
• Express Language Foundation
• Huawei
• IKEA
• John Peddie Research
• Khronos (Yönetici üye)
• Lamina1
• Maxon
• Meta
• Microsoft
• NVIDIA
• OpenAR Cloud
• Open Geospatial Consortium
• Otoy
• Perey Research and Consulting
• Qualcomm Technologies
• Ribose
• Sony Interactive Entertainment
• Spatial Web Foundation
• Unity
• VerseMaker
• Wayfair
• Web3D Consortium
• World Wide Web Consortium
• XR Association (XRA)

Yukarıda yer alan listede Türkiye’de geniş kitlelerin hakim olduğu değerli şirket ve tertipleri bilhassa kalın puntoyla tabir ettik. Ayrıyeten listede yer alanların tamamı Metaverse Standarts Forum’un kurucu üyesi pozisyonunda. Elbette bu foruma daha sonradan eklenenler olacaktır.

Metaverse Standarts Forum hangi gayeyle kuruldu?

Metaverse hakkındaki tartışmalara neden olan baş karışıklıklarını gidermek, bu alanda yapılacak teşebbüs ve teknolojilerin yolunu açacak “açık kaynaklı” ortak çalışma alanları inşa edebilmek. Misal tertipler internet, Wi-Fi yahut Bluetooth üzere teknolojik alanlarda da kuruluyor. Örneğin Wi-Fi 6 teknolojisinin standartlarını Wi-Fi Alliance tertibi belirliyor.

Metaverse üzerine kurulan bu birinci büyük tertibin temel emeli ise epey açık biçimde “geliştiricilerin platformlar ortası çalışabilir sistemler inşa etmesini” sağlamak. Örneğin Decentraland ismindeki metaverse cihanında kullanılan kripto para ünitesi MANA’nın Meta’nın Horizon Worlds cihanında de kullanılmasını sağlamak, Ethereum’un tüm evrenlerde geçerli para ünitesi olarak kabul görmesini kolaylaştırmak gibi… Elbette bu standartların ve forumun sağladığı tek şey ekonomik ortak alanlar yaratmak da değil.

Metaverse evrenlerinde para ya da -eğer oyunsa- vazifeler karşılığında edinilen dijital varlıkların sonu yok. Bu dijital karakter için alınan bir kostüm, bir arsa, bir yat bile olabilir… Hatta bir dijital karakterin kendisi bile başlı başına bir varlık. Fakat bir varlığın yalnızca bir cihanda geçerli olması, metaverse’ün “platformlarüstü” bir teknoloji pazarı yaratmasına pürüz oluyor. Bu mutabakat bir bakıma metaverse kavramını internet üzere bir çatı yapıya dönüştürüyor.

Özetlemek gerekirse Metaverse Standarts Forum bir sonuç değil, yeni ve daha kitlesel metaverse teknolojilerini yaratmanın sebebi, başlangıç noktası olma gayesi taşıyor. Bu sebeple maksadı sadece “arsa alayım satayım, reklam yapayım” diyen son kullanıcı ve şirketler gözünde ziyadesiyle soyut kalabilir.

Metaverse Standarts Forum’a katılmak fiyatsız ve daima fiyatsız kalacak: Pekala katılanları neler bekliyor?

“Help us Open Build the Open Metaverse” yani “Açık Metaverse’ü inşa etmek için bize yardım edin” davetiyle kurulan foruma kar emeli güden şirketler, kar gayesi gütmeyen kurum ve kuruluşlar, dernekler, vakıflar ve hatta üniversiteler de katılabiliyor.

Forumda üyeliğin 2 düzeyi var: Katılımcı (Participant) ve Ana Üye (Principal). İştirakçi üyeler organizsyon kapsamındaki forum tartışmalarında ve projelerinde rol oynayabilecekler. Ana Üyeler ise forum projelerine fon sağlayan ve forumun oyun kurucusu olan üyeler olacaklar. Üyeliği pahalandırmak isteyenler buradaki irtibattan daha fazla ayrıntıya ulaşabilirler.

Metaverse Standarts Forum’u kim yönetiyor?

Metaverse Standarts Forum resmi logosu, 2022

160 farklı şirketin üyesi olduğu 3 boyutlu grafik teknolojileri alanındaki standartları belirleyen Kronos Konsorsiyumu, forumun yöneticisi pozisyonunda yer alacak. Yani tertibin idaresi Meta yahut Epic Games üzere kâr gayesi güden bir şirkete emanet değil, tarafsızlığı sağlamak ve rakabeti sürdürülebilir kılmak için bu tercihin yapıldığı çok açık. Emsal tertiplerin idaresi de bu formülde yapılıyor.

Kranos Konsorsiyumu Lideri Neil Trevett “Metaverse Standartları Forumu ‘açık ve kapsayıcı metaverse’ için gerekli olan pragmatikliği ve standardizasyonu teşvik etme misyonuyla hareket edecek. Standart kuruluşları ve sanayi ortasındaki uyum için eşsiz bir yer olacak” açıklamasında bulundu.

Bir diğer deyişle Metaverse Standartları Forumu, Türkiye’deki Türk Standartları Enstitüsü (TSE) üzere çalışacak, metaverse alanındaki tüm yenilik ve teknolojilerin standarlarını belirteyen çatı kurum olacak. Örneğin bu foruma üye olmamış bir metaverse şirketine güvenmeme hakkınız olacak.

Metaverse Standarts Forum, Temmuz 2022’de birinci toplantılarına başlıyor. İştirakçi üyeler bu toplantılara katılarak kendi alanlarına odaklı görüş beyan etme, rapor sunma ve ekosistemin gelişimine katkı sunma hakkına sahip olacaklar. İlerleten süreçte forum kapsamında metaverse hakkındaki problemleri çözmeyi, standartları uygulamayı kolaylaştıran hackhaton üzere kitlesel etkinlikler düzenlenecek.

• Metaverse Standarts Forum kurucu üyelerinin açıklamaları ve daha fazla bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.