Türkiye’de bundan yıllar evvel akıllı telefonlarla ilgili önemli bir karar aldı. Bu karar ne yazık ki yeni akıllı telefon alma sürecini oldukça zorlaştırdı. Birçok kişi, yeni bir akıllı telefon için ya bankadan kredi kullandı ya da peşin para ile telefon satın almak durumunda kaldı. Fakat bu uygulamanın ülkemizde çok büyük bir meseleye yol açtığı açığa çıktı. Mobil Bağlantı Araçları Ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği Lideri (MOBİSAD) Mustafa Kemal Turnacı’ya nazaran devlet, mevcut uygulamalar yüzünden 5 milyar TL’nin üzerinde vergi kaybı yaşıyor. Pekala nasıl?
MOBİSAD Lideri Turnacı’ya nazaran ülkemizde akıllı telefon yenileme suratı, 2 yıldan 4 yıla çıkmış durumda. Yani vatandaşlar, aldığı akıllı telefonu ortalama 4 yıl kullanıyor. Türkiye’de yıllık bazda satılan sıfır yahut ikinci el akıllı telefon sayısının 10 milyon civarı olduğunu söyleyen Turnacı, bu telefonların yüzde 35 üzere (3,5 milyon adet) önemli bir kısmının klon IMEI prosedürü ile el değiştirdiğini tabir etti. İşe bu da devletin vergi kaybetmesine neden oluyor…
Klon IMEI nedir?
Tüm telefonlar, özel bir IMEI numarasına sahiptir. Bu numarayı, telefonların kimlik numaraları üzere düşünebilirsiniz. Klon IMEI ise en kolay tarifiyle, Türkiye’de kayıtlı olan eski bir telefonun IMEI numarasının, kaydı yapılmamış yeni bir akıllı telefona entegre edilmesi halinde açıklanabilir. Böylece A telefonunun ‘kimlik numarası’ B telefonuna aktarılmış oluyor ve o telefon, yasadışı bir teknikle ülkemize girmiş oluyor. Aslına bakacak olursak bu süreç bir kabahat ve devlet, klon IMEI nedeniyle vergi kaybediyor…
İşte MOBİSAD Lideri Turnacı da tam olarak bu noktaya parmak basmış durumda. Vatandaş, yeni akıllı telefon almakta zorlandığı için ikinci ele yöneliyor ve satışa çıkarılan ikinci el telefonların önemli bir kısmı de klon IMEI formülüyle ülkemize sokulmuş durumda. Turnacı’ya nazaran akıllı telefon satışlarındaki taksit uygulaması esnetilir yahut büsbütün kaldırılırsa, kayıt dışılık azalacak.
Açıklamanın tamamı şu biçimde:
“Devletin ithalatı azaltmak için attığı adımları destekliyoruz. Kesimimizin neredeyse tamamı ithal eserlerden oluşuyor. Fakat kayıt dışı eserlerinin oluşturduğu vergi kaybının 5 milyar TL’nin üzerinde olduğunu öngörüyoruz. Alınan önlemler dalın dinamiklerine uygun değil ve bölümümüzdeki kayıt dışı yani klonlama sistemi o kadar yaygınlaştı ki bunun önüne geçilmezse telafisi olmayan bir duruma düşeceğiz.
Mobil teknoloji dalında 5 bin TL’nin altındaki eserlerde 12 taksit, bu fiyatın üzerindeki eserlerde ise sadece 3 taksit bulunuyor. Enflasyonu da göz önünde bulundurduğumuzda tüketicinin alım gücü çok düştü. Gereksinimi olan telefonu almak için kayıt dışı yollara başvuruyor. Taksit kısıtlamasında esneme olmazsa taşınabilir teknoloji dalını kayıt dışına kurban edeceğiz. Bunun önüne geçmek gayeli taksit sınırlamasının kaldırılması gerekiyor.
Normalde 7 yıl sinyal alınmayan telefonlar 7. yılın sonunda kapatılıyor. Lakin bu mühlet 2 yıla düşürülmeli. BTK seri numarasıyla telefonun güvenliğinin de sağlaması gerekiyor. 2 yıl sinyal almayan telefonlar havuzdan çıkarılsın gereksinim olduğundan BTK ya da e-devletten kullanım hakkını alsın ve seri numaraları güvenceye alalım…”