Hayatta hepimiz bir sefer olsun meskene sipariş getiren kişinin POS cihazının çekmediğine şahit olmuşuzdur. Elinde POS aygıtı, konutun içinde ya da balkonda sinyal arayan kurye manzarası hiçbirimize yabancı değil. Pekala uçaklardaki POS aygıtları, hiçbir ilişki olmamasına rağmen nasıl çalışır? Sonuçta bankaların ve POS aygıtı üreticilerinin motosikletli kuryelere düşman olacak hali yok.
İçinde limit olmasa bile kredi kartlarımızı yerden binlerce metre yükseklikte kullanabilmemizi sağlayan sistem hakkında her şeyi açıklıyoruz. Kemerlerinizi bağlayın, ekranınızı başınız dik iken görebileceğiniz biçimde ayarlayın, uçuşa geçiyoruz.
Uçaklarda alışveriş yapma sisteminin bir ismi var: IFC
Uçak seyahatinde yiyecek almak için kredi kartlarını kullanabiliyoruz. Bu sisteme IFC (in-flight commerce) ismi veriliyor. Bu sistem sayesinde uçaklarda bir şeyler almak mümkün olsa da sistemin kısıtlamaları ve limitleri bulunuyor.
Uçaklardaki POS aygıtlarının kendi hafızası vardır.
Havadayken uçaklarda sinyalleri karıştırabilecek rastgele bir yayın olmasına müsaade verilmez. Buna POS aygıtlarının yaydığı sinyaller de dahildir. Onun yerine uçaklarda kredi kartları ile yapılan alışverişler, POS cihazının hafızasına kaydedilir. Yapılan süreçlerin sonunda aldığımız sliplerde de offline ibaresi yer alır.
Bu sürecin yapılabilmesi için lokal düzenlemelerin de olması gerekiyor. Örneğin 2013 yılında Hindistan hükûmeti, kredi kartı süreçlerinde PIN kullanılmasını zarurî hale getirmişti. Havada temas olmadığı için PIN doğrulaması yapılamıyor. Bu nedenle de Hindistan’da uçuşlarda kart kullanılamıyordu.
Yani teknik olarak, kartınızın limiti olmasa bile havada alışveriş için kullanılabiliyorlar. Öte yandan kartınızda limit olsun olmasın, havada yapabileceğiniz alışverişlerin bir limiti bulunuyor. Harcama limitleri daha evvelce bankalar ve havayolu firmaları ortasında yapılan mutabakatlarla düzenleniyor.
Peki birisi limit aşımı yaparsa ne olur?
Limitinizin olmadığı durumda ne olacağı biraz da banka ile sizin aranızdaki ilişkiye ve firmanın genel yaklaşımına bağlıdır. Örneğin uçuşta 70 lira harcadıysanız, bu durumu banka çok da sorun etmeyebilir ve “limit aşımı işlem” olarak kaydeder. Birtakım durumlarda uçaktan inmeden evvel ödemenizin onaylanmadığı bilgisi uçuş takımına iletilir ve sizden ya yeni bir kart ya da nakit ödeme isteyebilirler.
Hava alanında sorun yaşanmasa bile hem havayolu şirketlerinin hem de bankaların bu borçları geri almak için farklı prosedürleri var. Ölçüye bağlı olarak bankalar sizinle bağlantıya geçebilir, kartınıza limit aşımı süreç tanımlayabilirler. Büsbütün kapalı ya da geçersiz kart kullanılması durumunda ise yaklaşımları bu kadar nazik olmaz, o ödemeyi lakin mahkeme yoluyla ancak varlık idare kuruluşları aracılığıyla kesinlikle alırlar.