Sevdiğimiz sanatkarları, oyuncuları, yayıncıları ve daha nicelerini toplumsal medya platformlarından takip ediyoruz. Lakin toplumsal medyada gördüğümüz her hesap gerçek olmayabiliyor. Bilhassa de toplum tarafından sevilen ünlüler, düzmece hesaplardan hayli şikayetçi. 

Sahte hesaplardan yapılan paylaşımlarda bazen enteresan telaffuzlara de denk gelebiliyoruz. Pekala bu beşerler neden bir ünlünün uydurma hesabını açma gereği duyuyorlar? Doğrulama platformu Malumatfuruş’un internet sitesinde ve Twitter’da paylaştığı üzere toplumsal medyada bu hesaplarla sık sık karşılaşıyoruz. Gelin bir de hedeflerine yakından bakalım.

Haluk Bilginer ismine açılan hesap, haberlere bile husus oldu. 

Haluk Bilginer Twitter kullanmıyor olmasına karşın uydurma hesaplarıyla en çok karşılaştığımız isimlerden biri. Geçtiğimiz günlerde de KPSS 2022’de Haluk Bilginer ile ilgili soru sorulması sosyal medyanın gündemine oturmuştu.  

Hatta Haluk Bilginer’in düzmece hesabı tarafından yapılan (yukarıda görmüş olduğunuz) bu paylaşım, haber sitelerinde paylaşılmış ve Bilginer’in öğrencilerin ilgisine karşı teşekkür ettiği bildirilmişti. Olağan ki bunun bir düzmece hesap olduğunu anlamak, dikkatli bakılmadıkça epeyce güç. Çünkü kullanıcı isminde küçük bir harf eksikliği dışında hesabın geçersiz olduğu pek de aşikâr olmuyor. Neyse ki haberlere bile çıkan bu hesap, şu anda kapatılmış durumda.

Beyazıt Öztürk’ün geçersiz hesabı, bir periyot adeta olay yaratmıştı. 

Dışarıdan bakıldığında düzmece bir Twitter hesabının olay yaratması saçma geliyor olabilir. Fakat üstte görmüş olduğunuz üzere, Öztürk’ün kendisiymiş üzere attığı tweetle binlerce beğeni almayı başarmıştı. Üstelik bu kadar olay yarattıktan sonra hesabın kullanıcı ismi değiştirildi ve ‘Bells Haber’ oldu.

Beyazıt Öztürk’ün parodi hesabı olarak başlayıp “Bells Haber”e dönüşen hesap, bir müddet sonra askıya alındı. Lakin askıya alınmadan evvel farklı parodi hesaplardan da reklamları yapıldı.  

Haluk Bilginer ve Selçuk Yöntem’in düzmece hesapları üzerinden de bu reklamların yapıldığını gördük. 

Bilginer ve Yöntem’in parodi hesaplarından Bells Haber’in reklamlarının yapılması akıllara kimi soru işaretlerini getirdi. Örneğin tüm hesapların birebir kişi yahut şahıslara ilişkin olabileceği üzere… 

Bir hesabın kullanıcı ismi değiştikten sonra yeni kullanıcı isminin öteki parodi hesaplarından reklamının dönmeye başlaması hayli kuşkulu bir durum. Zira tweetlerin paylaşım saatleri ve yazı dilleri de birbirine oldukça yakın. Bu kadar art geriye tweet atabilmeleri için ya tıpkı anda reklam almış olmaları ya da tıpkı şahıslar tarafından yönetiliyor olmalı gerekir.  

Selçuk Sistem’in düzmece hesabı bir müddet sonra kapatıldı. Fakat Haluk Bilginer’in uydurma hesabının kullanıcı ismi değiştirildi.

Beyazıt Öztürk’ün Bells Haber’e dönüştürüldüğü hesap ve reklamlar yapılmaya başlanan Selçuk Yöntem’in parodi hesabı bir müddet sonra kapatıldı. Lakin Haluk Bilginer’in hesabının ismi yeniden emsal bir halde haber sayfasına dönüştürüldü. İsmi ise ‘foxhabercom’ oldu. 

Tabii ki bu hesap da kısa bir mühlet içinde kapatıldı. Yani birebir şahıslar tarafından yönetildiğini düşündüğümüz 3 hesaptan 2’si farklı bir kullanıcı ismine geçti fakat hepsinin sonu birebir oldu. Emsal durumları birçok farklı parodi yahut fan hesabında görmeye devam ediyoruz. Kimileri ise yalnızca o ünlüyü taklit etmekle yetiniyor.

Celal Şengör, toplumsal medya kullanmadığını tekraren defa belirtmiş olmasına karşın uydurma hesapları kendisini pek aratmıyor. 

Twitter hesabı kullanmadığını söyleyen tek ünlü, Celal Şengör de değil. 

Birce Akalay, Tamer Karadağlı, Türkan Şoray, Bergüzar Korel ve Oya Başar üzere isimler de Twitter kullanmadıklarını açıklamıştı. Lakin Twitter’a girip isimlerini arattığımızda isimlerine açılmış birçok hesapla karşılaşıyoruz. Bunların içinde hayranları tarafından açılan, ünlü isimle ilgili yeterli niyetli paylaşımlar yapan sayfalar çoğunlukta olmasına karşın kendisini o kişi göstererek bu hesabı birgeçim kaynağınadönüştürenler de var. 

Yaptıkları retweetlerden, attıkları tweetlere kadar birçok şeyden para kazandıklarını varsayım etmek de çok güç değil. Üstelik bu reklamların birçoğu yasa dışı bahis sitelerini de içeriyor. 

Bu hesaplarla baş etmekte zorlanan Sezen Aksu, resmi internet sitesi üzerinden bir bildiri de yayınlamıştı.

Peki bu beşerler uydurma hesaplardan yaptıkları bu paylaşımlarla neyi amaçlıyor? 

İşin özü çok kolay: toplum tarafından tanınan ve sevilen insanların ‘adını’ kullanmak. Ünlülerin isimleriyle açılan hesaplar, hayranları tarafından anında fark ediliyor. Üstelik bu hesaplarda “Twitter hesabı açtım” üzere ibareler yer aldığında hakikaten de hesabı açan kişinin o ünlü olduğuna inananlar olabiliyor. Bu sayede de takipçi sayıları süratle artıyor.  

Takipçi sayıları artışa geçtikten sonra ise yapılan paylaşımların rengi bir tık değişmeye başlıyor. Örneğin reklamlarla para kazanabiliyor, toplumsal meselelerle ilgili olumlu yahut olumsuz görüşlerini paylaşarak baş karışıklıklarına neden olabiliyorlar. Bununla birlikte Beyazıt Öztürk ismine açılan hesapta da gördüğümüz üzere makul bir takipçiye geldikten sonra bu hesapları satabiliyorlar. 

Hesapları sattıklarında ise binlerce lira kazanabiliyorlar.

Bir devir Twitter hesapları alıp satan bir içerik üreticisinin bize verdiği bilgiye nazaran; 200.000 takipçisi olan bir hesap yaklaşık 50 bin TL’ye satılabiliyor. Lakin aldığımız bilgide bahsi geçen hesaplar parodi hesapları kapsamıyor. Bir parodi hesabı almak yahut satmak istediğinizde bu ölçü değişiklik gösteriyor olabilir.

Sonuç olarak işin özünde, fazla takipçisi olan bir hesap satın alıyor olsanız da kullanıcı ismi tanıdık bir isim olduğunda bu ölçünün artabileceğini unutmamak gerekiyor. 

Tabii hesabın kapatılabileceğini de unutmamak lazım.

Saymış olduğumuz birçok parodi hesap, şu anda faal değil. Twitter, bot ve geçersiz hesaplar konusunda eskiye kıyasla çok daha sıkı bir tavır sergiliyor. Onaylı olmayan birçok hesabın şahsî bilgiler kısmında “Parodi” yahut “Fan” üzere ibareler görüyoruz. Bunun nedeni de Twitter’a gidebilecek şikayetlere karşı “Ben bir kişiyi taklit etmiyorum, bu bir parodi hesap” diyebilmek.

Nitekim bu ibareler birden fazla vakit kâfi olmayabiliyor.Parodi hesabını açtığınız isim tarafından şikayet edildiğinizde yahut hesabınızla ilgili çok fazla şikayet gittiğinde Twitter, hesabı inceleyip askıya alabiliyor. Yani şayet bu hesabı satın aldıysanız paranızı çöpe atmış olabiliyorsunuz. 

Sahte hesapları nasıl anlayacağız?

Sahte hesapları anlamanın birden fazla yolu var. Lakin toplum tarafından sevilen, her yerde fotoğraflarını bulabileceğimiz bu isimlerin toplumsal medya hesaplarının gerçek olup olmadığını anlamak bir ölçü daha sıkıntı. Bunun için yapabileceğiniz birinci şey şahsî bilgiler kısmında parodi yahut fan gibi sözler olup olmadığına bakmak olmalı. ‘Official’ yahut ‘Resmi’ üzere ibareler yer alıyorsa da bu hesapların büyük birçoğu o ismin kendisine ilişkin oluyor. Çünkü kendisine ilişkin değilse de kısa müddet içinde Twitter tarafından tespit edilip banlandığını görebilirsiniz.

Yapabileceğiniz öbür bir şey de farklı toplumsal medya hesaplarına ve varsa internet sitesine bir göz atmak olmalı. Şayet şüphelendiğiniz hesapla ilgili rastgele bir açıklamaya rastlamadıysanız küçük bir Google araması da yapabilirsiniz. Tanıdığımız bu isimler vakit zaman yaptıkları açıklamalarda toplumsal medyadaki düzmece yahut gerçek hesaplarıyla ilgili de telaffuzlarda bulunabiliyor. Bununla birlikte öteki toplumsal medya hesaplarıyla Twitter paylaşımları ortasında bir tutarsızlık olup olmadığı da hesabın düzmece olup olmadığı hakkında bilgi verebilir. Örneğin bir hesapta İstanbul konserinden yeni çıkmışken, öbür hesabında aşk acısı çekiyorsa bu yüksek ihtimalle düzmece bir hesaptır.

Bir kere daha belirtelim ki; bu hesapların hepsi tıpkı halde işlemiyor. Sadece bir ünlüye hayran olduğu için ‘fan’ ismi altında sayfalar açıp kimseye ziyanı dokunmayan yüzlerce hesap var. Bu yüzden de hepsini tıpkı kefeye koymamız hakikat olmayacaktır. Siz yeniden de toplumsal medyada gördüğünüz her Elon Musk’a inanmayın.