1939 – 1945 yılları ortasında yaşanan İkinci Dünya Savaşı sırasında onlarca ülke amansız bir savaşın içinde girdi ve 61 milyondan fazla insan hayatını kaybetti. Bu devirde fiili savaş dışında sistematik olarak insan öldüren Nazilerin yaptıkları tarihimizde kara bir lekedir. Kimileri gerçek birer şeytan olan bu beşerler ortasında Yüzbaşı Wilm Hosenfeld üzere giydiği üniforma ile kirlenmeyen insanlar olduğunu bilmek biraz içimizi rahatlatıyor.
2002 üretimi Piyanist sineması ile sinemaya uyarlanan Władysław Szpilman’ın bu devirde yaşadıklarını anlattığı kitaba nazaran Polonya’da misyonlu bir SS Yüzbaşı olan Wilm Hosenfeld, etrafında yaşanan tüm bu katliama sessiz kalmamış ve kurtarabildiği kadar Yahudi kurtarmıştır fakat kendisinin sonu maalesef bir Sovyet esir kampında olmuştur. Gelin Wilm Hosenfeld kimdir, nasıl bir hayatı vardı tüm ayrıntılarıyla görelim.
Wilm Hosenfeld kimdir? Birinci Dünya Savaşı gazisi bir öğretmen:
Tam ismiyle Wilhelm Adalbert Hosenfeld, 2 Mayıs 1895 tarihinde bugün Almanya’nın Hessen bölgesine bağlı Hünfeld kentindeki küçük bir kasabada dünyaya geldi. Muhafazakar bir Katolik olan ailesinin altı çocuğunun dördüncüsüydü. Ailesi ve etrafına uygun biçimde Katolik olarak yetişen Wilm, 1913 yılında liseden mezun oldu.
1914 yılında Birinci Dünya Savaşı patlak verince her vatansever üzere istekli olarak Alman İmparatorluk Ordusuna katıldı. Sayısız çatışmaya girdi ve pek çok yara aldı. 1917 yılında çok ağır bir halde yaralanınca gazi olarak ülkesine gönderildi. Yaptığı hizmetlerden dolayı II’nci Sınıf Demir Haç Nişanı ile ödüllendirildi.
1918 yılına geldiğimizde Birinci Dünya Savaşı bitmiş ve hayat olağana dönmeye başlamıştı. Wilm de hayali olan öğretmenlik mesleğine başlayarak bir ortaokul öğretmeni olmuştu. Lakin Almanya’da savaşın sonuçlarından biri olarak kurulan Nazi Partisi giderek güçleniyordu ve Wilm üzere genç gazileri tarafına çekmeye başlıyordu.
Almanya’nın sana muhtaçlığı var Wilm:
Nasyonal Sosyalist Alman Personel Partisi yani bildiğimiz ismiyle Nazi Partisi ülkede giderek güçleniyor ve küçüklü büyüklü pek çok tertip oluşturuyordu. Wilm Hosenfeld evvel 1933 yılında Kahverengi Gömlekliler ismi verilen yarı askeri yapıya, daha sonra 1935 yılında partinin kendisine çağrıldı.
Wilm, Nazi Partisinden ve ideolojilerinden hoşlanmamıştı lakin muhafazakar bir Katolik olarak devletine ehemmiyet veriyordu. İkinci Dünya Savaşı başlayınca 1939 yılının Ağustos ayında ülkenin ordusuna katılan Wilm, Polonya işgali sonrası uzun yıllar vazife yapacağı Polonya’da misyona gönderildi.
Wilm Hosenfeld’in birinci vazife yeri Pabianice kentiydi. Burada bir zindanın inşa ve idare misyonunu yürüttü. 1939 yılının Aralık ayında Węgrów kentinde bir taburda misyona başladı ve bu grupla birlikte Jadow içlerine kadar ilerledi. 1940 yılının Temmuz ayına geldiğimizde Varşova’ya gönderildi ve Yüzbaşı olarak savaşın sonuna kadar Varşova Muhafız Alayının en üst kademelerinde misyon yaptı.
Wilm Hosenfeld, Nazilerin katliamlarına göz yumamıyor ve Musevilerle tanışıyor:
Tarih boyunca yapılan her katliamda bir kılıf olarak kullanılsa bile aslında hiçbir dini yapı sivillerin öldürümesine müsaade vermez. Bunun şuurunda bir Katolik olan Wilm Hosenfeld, ilk günden beri bir türlü mana veremediği Nazilerin Yahudi nefreti karşısında günden güne daha da ürpermeye başladı.
Üst rütbeli bir subay olarak Nazilerin bu katliamlarından kendini sorumlu tutuyor ve vicdan azabı çekiyordu. Bu devirde okuduğu kitaplardan Yahudi tarihini öğrenmiş, Lehçe lisanını geliştirmeye başlamıştı. Kendi üzere düşünen az sayıda da olsa birkaç subay arkadaşı ile birlikte kimsenin gözüne batmadan Musevileri kurtarma çalışmaları yapmıştı.
Władysław Szpilman’ın anlattığına nazaran Wilm Hosenfeld:
2002 imali Piyanist sineması, Władysław Szpilman isimli Yahudi bir müzisyenin Polonya’nın işgali sırasında yaşadıklarını anlattığı bir romandan sinemaya uyarlanmıştır. Hem sinemada hem de romanda açık bir biçimde görüyoruz ki Szpilman’ın hayatta kalmasını sağlayan ve Hayatımı Kurtaran Alman olarak isimlendirdiği kişi Wilm Hosenfeld’dir.
Władysław Szpilman’ın saklandığı yerdeki sesleri duyarak yanına gelen Hosenfeld, onu ihbar etmemiş ve nerede kaldığını sormuştur. Aylar boyunca gizlice Szpilman’a yemek vermiş ve hayatta kalmasını sağlamıştır. Bu ve gibisi halde sayısız sefer emre karşı geldiği için Gestapo tarafından tutuklanma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır.
Savaş bitince tutuklanan Wilm Hosenfeld bir Sovyet esir kampında hayatını kaybediyor:
17 Ocak 1945 tarihinde Sovyet Sosyalist Cumhuriyet Birliği askerlerinden oluşan Kızıl Ordu, Varşova’yı kurtardı ve tüm Nazi askerlerini tutukladı. Wilm Hosenfeld ile birlikte pek çok üst rütbeli Nazi subayı savaş hatası işledikleri gerekçesiyle 25 yıl zarurî çalışma cezasına çarptırıldılar.
Wilm Hosenfeld, Stalingrad’da bulunan bir esir kampına gönderildi ve burada sonu gelmez azaplardan geçti. Władysław Szpilman ve kurtardığı öteki Musevilere ulaşmaya çalışsa da maalesef sonuç alamadı. Hatta 1950 yılında Szpilman’ın Polonya Bilinmeyen Polis Şefi Jakub Berman’a ulaştığı lakin Berman’ın bilerek hiçbir şey yapmadı söylenir.
Maruz kaldığı sayısız azap dolu sorgulamada Nazilerin aleyhinde tabirler vermesine ve Yahudilerin tarafında olduğunu açık bir formda söylemesine karşın Sovyetleri buna bir türlü ikna edemeyen Wilm Hosenfeld, 13 Ağustos 1952 tarihinde artık yaşadığı berbat muameleye dayanamayarak kan kaybından hayatını kaybetti.
Geç de olsa Wilm Hosenfeld’in prestiji iade edildi:
Władysław Szpilman’ın kaleme aldığı anılarından sinemaya uyarlanan 2002 imali Piyanist sineması ile birlikte Wilm Hosenfeld üzere pek çok Nazi subayının aslında genel işleyişten farklı olarak esirlere güzel davrandığı ortaya çıkınca İkinci Dünya Savaşı’nın aslında bilinmeyen daha insani bir tarafı olduğu da keşfedildi.
2007 yılının Ekim ayında periyodun Polonya Devlet Lideri Lech Kaczyński, Wilm Hosenfeld’e gıyabında Polonya Hizmet Nişanı vererek onurlandırdı. İsrail’in Kudüs kentinde Yad Vaşem isimli bir anıt bulunur ve burada soykırım kurbanları anılır. Szpilman’ın oğlu Andrzej Szpilman, Milletlerarası Dürüstler kısmında Hosenfeld isminin olması için büyük gayret verdi ve en sonunda 2008 yılında bunu başardı. Wilm Hosenfeld’in ismi birebir vakitte 2011 yılında Varşova’da yapılan bir anıtta da yer almaktadır.
Piyanist sinemasında Władysław Szpilman’ı kurtaran Nazi subayı olarak tanıdığımız Wilm Hosenfeld kimdir sorusunu yanıtlayarak bu dünyada hala umut kırıntıları olduğunu yine hatırlatan bu güzel kalpli adamın hayatı hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Husus hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.