Colorado’da bulunan Columbine Lisesi’nde okuyan Dylan Klebold ve Eric Harris adlı 18 yaşındaki iki genç, 20 Nisan 1999 günü okula terör estirmek için geldi. Okuldaki zavallı öğrenciler ve öğretmenler ise olacaklardan habersiz, o günü her zamanki günlerden biri olarak görüyorlardı.
Ancak durum hiç de o denli olmadı. Bu işin art planında, ilmek ilmek planlanmış o denli bir katliam vardı ki… Duyunca bu yaştaki insanların, arkadaşlarıyla sinemaya gitmek, futbol oynamak yahut ders çalışmak üzere masumane etkinlikler yapmaları gerekmiyor muydu, diye düşünmeden edemeyeceksiniz. O vakit gelin, daima birlikte bu öykünün derinine inelim.
Bu iki yakın arkadaş, aslında 13 kişiyi değil, neredeyse tüm okulu öldürmeyi amaçlıyordu.
Katliam günü bu iki arkadaş, olağanda kimsenin bir okulun içine sokamayacağı kadar bomba, silah ve tüfek üzere tehlikeli mühimmatı okula getirdi. Bu durumda okulun güvenliklerinin bu aletleri içeri alarak nasıl bir ihmale yol açtığı ortada. Esasen Dylan ve Eric’in gayesi da gidip şahsen insanlara ateş açmak değildi. Gençler, içinde patlayıcı bomba olan spor çantaları okulun kafeteryasına yerleştirdi ve enteresan biçimde kimse bu teşebbüslerini fark etmedi. Bombalar saat 11:17’de patlasın diye ayarlanmıştı.
Bu iki psikopat, bombaları yerleştirdikten sonra, gidip araçlarında patlama saatini beklemeye başladı. Lakin beklenen patlama yaşanmadığı için mecburen okulun içine girmek zorunda kalan bu iki şiddet yanlısı, daha okulun bahçesine adımlarını atar atmaz orada bulunan herkesi vurdu.
Daha sonrasında kütüphaneye giden psikopatlar, orada da birçok insanı öldürmeye devam etti. Saldırganlar, toplamda 12 öğrenciyi ve bir öğretmeni öldürdü. Ayrıca yaralanan 20 kişi de gayretiydi. Olay olduktan sonra polis, okula geldi ve kaçamayacaklarını anlayan gençler, 12:08’de kendi başlarına sıkarak intihar etti.
Bu olayla ilgili enteresan teorilere baktığımızda, birden fazla insanın Dylan ve Eric’in, kurbanlarını seçerken atletlerden, azınlığa mensup bireylerden yahut Hristiyan bireylerden oluşan maksatlar belirlediğini söyledi. Bu tip olaylarda sıkça komplo teorilerine ve aslı astarı olmayan spekülasyonlara rastlamak elbette ki mümkün.
Keza insanların bu savları da ispatlanamadığı için asılsız olarak nitelendirildi. Bu çocuklar, insanların rastgele bir özelliğe sahip oldukları için değil, yalnızca ölmeyi hak ettikleri için öldürülmeleri gerektiğini düşünüyordu.
Anlatabileceğimiz birtakım şaşırtan tezler içerisinde, bu çocukların Punk’ın bir alt kültürü olan, Goth kültürünü benimsedikleri ve bu kültürü yansıtan Trenchcoat Mafia kümesine üye oldukları, cinayetleri de bu yüzden işledikleri vardı. Yalnızca bu sebeple lisede öteki çocuklar tarafından dışlandıkları ve zorbalığa uğradıkları da söylenceler ortasındaydı.
Bu caniler sahiden de yaşadıkları dışlanmaya, ezilmeye ve şiddete karşılık tüm okulu tarayarak yanıt verme yanlışına kapılmış olabilirler miydi? Keza Eric ve Dylan’ın, yaşadıkları zorbalıklara reaksiyon gösterdikleri görüntüler kaydettikleri de söyleniyordu. Gel gelelim bu savların hiçbiri kanıtlanmadı, kanıtlansaydı da hiçbir biçimde geçerli bir sebep olmayacaktı elbette.
Bu kıssaya biraz orta verip, “zorbalık” konusundan bahsedelim:
Yapılan araştırmalar, her beş öğrenciden birinin (%20,2) akran zorbalığı yaşadığını söylüyor. Bilhassa okullarda çeteleşen arkadaş kümelerinin, kendilerinden zayıf gördükleri çocukların üzerinde hakimiyet kurmaya çalışmaları, ezilen çocukları kurban pozisyonuna sokuyor. Zorbalar, kurbanların üzerinde ruhsal, fizikî ve kelamlı şiddet çeşitleri uygulayabiliyor. Bu durum, kurbanların da bir süre sonra kendilerine yapılanların öfkesini, diğerlerinden çıkarmalarına yol açıyor.
Hatta daha ileri boyutlarda kurbanların psikolojileri o denli bozuluyor ki kendilerini savunmak için okula gelirken yanlarında bıçak üzere aletler taşıyabiliyor. Keza bu örnekte gördüğümüz üzere işin sonu toplu katliamlara, vandalizme, suça karışmaya, unsur kullanmaya kadar gidebiliyor. Zorbalığın ortaya çıkışı ise genelde zorba bir arkadaş etrafına sahip olmaktan geçiyor.
Şimdi Columbine lise katliamına geri döndüğümüzde, ”bu çocuklar böylesi bir vahşeti ortaya çıkarmadan evvel neden öğretmenleri, aileleri ve toplumsal etrafları yaşadıkları psikolojiyi fark etmedi yahut fark edip de görmezden geldi?” sorusunu sormamız gerekiyor. Akran zorbalığı yetişkinler tarafından engellenip durdurulmadığı takdirde, sürekli devam eden bir durumdur. Yani o nedenle, bu olayda da yetişkinlerin ihmalinin büyük olduğunu söylemeliyiz.
Belki bu gençler, arkadaşları tarafından olumsuz muameleler gördü evet fakat bunun karşılığı insanların canını almak olmamalıydı. Hatta mağdur aileleri de bu vandallığın okul idaresi tarafından nasıl engellenemediğini merak ediyordu.
Çünkü daha sonrasında ölenlerin yakınları, okula ve polise dava açtı. Fakat bu davaların birden fazla, mahkeme heyeti tarafından reddedildi. Mesela bu davaları reddetmek ve okulun ihmalini cezalandırmamak bile bu tip okul zorbalıklarını beslemeye devam edebilir ki etti de zati.
Bu olayın akabinde okul katliamları ABD’de katlanarak artmaya başladı. Misal 16 Nisan 2007 tarihinde, Virginia’daki bir üniversite olan Virginia Tech’te, Cho Seung-Hui adlı kişi, 32 insanın canını aldı. Daha yakın tarihlerdeki bir başka üzücü olay ise 2022 Mayıs ayında, Teksas’ın Uvalde kentindeki Robb İlköğretim Okulu’nda yaşandı.
18 yaşındaki Salvador Ramos, okul atağında 19 öğrencinin ve 2 öğretmenin hayatını kaybetmesine neden oldu. Üstelik ölenler, 6-7 yaşlarındaki küçücük çocuklardı. ABD’nin geçmişinde daha sayamadığımız kadar çok bu türlü vahşet var ve bunların temelinde de okullarda başlayan zorbalığın önlenememesi yatıyor diyebiliriz.
Columbine Lisesi olayıyla ilgili görülen mahkemede, hatalılara silah satan Mark Manes isimli kişi mahpus cezası aldı. Yeniden bu kişiyi çocuklarla tanıştıran, Philip Duran isimli öbür bir adama da ceza verildi. Doğal ki bu gelişmeler sevindiriciydi. Lakin yinelemek gerekirse okul güvenliğinin okula tehlikeli ve patlayıcı aletlerin sokulmasına göz yummalarının cezasız kalması epey berbat bir karardı.
En başta da söylemiştik, bu olayla ilgili çok fazla söylenti var. Lakin olayın akabinde yapılan araştırmalar bize gerçeği gösterdi: Aslında bu iki gencin, esasen olay olmadan evvelki bir yıl boyunca, 1995 yılındaki Oklahoma City bombalamasına misal bir vahşet planı yaptıkları ortaya çıktı. Yani sonuç olarak her anını ihtimamla işledikleri cinayetin baş aktörleri olan Dylan ve Eric’in psikolojik durumlarının etraflarındaki yetişkinler tarafından görülmemesi, onların hem kendilerine hem de pak insanlara ziyan vermelerine yol açtı.
Hatta The Elephant isimli sinema, Columbine lise katliamından esinlenilerek çekildi. Velhasıl bu olay, uzunca bir mühlet tüm Amerikalıların üzerlerinden atamadıkları ve yasını tuttukları kara bir lekeye dönüştü. Pekala sizce ABD’deki okullarda bu kadar çok toplu katliamların çıkmasının sebebi nedir? Niyetlerinizi yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.
- Kaynaklar: History, Britannica, News Sky, Research Gate, DergiPark