Amazon diyarında, Prime Video’nun ateşlerinde, gizlice diziyi onaylamıştı perakendenin efendisi Jeff Bezos, Yüzüklerin Efendisi: Güç Yüzükleri dizisini; başkalarına hükmedebilmek için! Bütün parasını, platformunu ve reklam gücünü kattı bu diziye. Hepsine hükmedecek tek bir dizi.

Peki yaptı da ne oldu? Birinci dönemin sonuna geldiğimizde imal takımının birtakım noktalarda başarılı, birtakım noktalarda eksik olduğunu görüyoruz. O denli ya da bu türlü Amazon, dizi için çoktan 5 yıllık bir mutabakat yaptı. “Pek çok devam eden dizi bitmeyi hak eder. Bitmiş dizilerden kimileri devam etmeyi. Onları devam ettirebilir miyiz sayın okurlar? Dizi hakkında karar vermek için telâşlı olmayalım.” diyerek başladığımız dizi işu ana kadar pek ışık vermedi. Tamam, eskisi üzere diziler dönemde 26 kısım yayınlanmıyor, platformlara gelip en fazla iki ay durup sezon finali yapıyorlar fakat dizi, Yüzüklerin Efendisi üçlemesi ile aşağı üst birebir izleme müddetine sahip. Savruk bir imitasyonla sınanmak için geçmedik ateş ve yıldızlardan, 19 yıl boşuna beklemedik. Haliyle dizinin birinci dönemi hayal kırıklığı dolu. 

The Rings of Power, The Boys, Invincible üzere içerikleri izlemek, ücretsiz oyunlar almak ve alışverişte süratli teslimat, fiyatsız kargo üzere fırsatlardan yararlanmak için Amazon Prime’a buradan üye olabilirsiniz. 

Çizgi roman yazım tekniği, nasıl diziye uyarlanamaz?

Çizgi roman yazımında “Göster, anlatma” diye bir söz vardır. Dikkat ettiyseniz çizgi romanlarda ya niyet balonları, ya içinde “1785, Nevada” falan üzere yazıların olduğu bilgilendirme kutuları ya da konuşma balonları vardır. Çünkü bir çizgi romanda “Jack McAllister uzaktan Kızılderilileri izlerken silahını dolduruyordu” yazmaz, McAllister’ı silahını doldururken uzaktaki yerli suretlerine bakarken görürüz. 

Güç Yüzükleri de misal bir mantık yürütmek istemişse bile en azından birinci dönemde bu olmamış. Dizi bir şeyler göstermekte çok başarılı; dekorları, kostümler, CGI açısından neredeyse eksiksiz ve muhtemelen uzun müddet boyunca göreceğimiz en âlâ şey. Farklı ırkların farklı kültürlerine uygun kıyafetler ve ekipmanlar olsun, seçilen renk paletleri olsun pek beğenilen. 

Gelin görün ki bu görsel şölen birinci dönem sonunda, değil ne izlediğimizi anlamamızı sağlamak, bildiğimiz Yüzüklerin Efendisi kıssalarında bile başımızın karışmasına neden oluyor. Beşinci günün şafağında Gandalf’ın gelmesini bekler üzere dizinin toparlanmasını beklemeye devam ediyoruz biz de. Çizgi roman yazımındaki “anlatma” tabirini çok yanlış anlamışlar yani. Halbrand üzere Amazon’un kendi eklediği karakterleri bari anlatsalardı yeniden bir nebze lakin o da yok.

Yol karardığında yolunu ayırana dost denmez.

,

Dizinin birinci dönemi bekleneni verememiş olabilir lakin bu demek değil ki kalan 4 sezonda toparlayamaz. O yüzden yazının buradan sonrasında yeni dönemlerde neleri daha gerçek yapabileceklerine odaklanmak daha makul bir fikir üzere duruyor. Kaldı ki bir satır daha aksiliklerden bahsedersem, Yüzüklerin Efendisi’nden hiç olmadığımız kadar uzaklaşmış olacağız. Yeniden de ilk dönemi sonuna kadar izleyerek şerre karşı çok müstesna bir direnç göstermiş olduğumuzu da belirteyim. 

Bu dizinin birinci sorunu ne zaman çizgisinin bozuk olması ne pek çok kişinin takıldığı üzere sakalsız cüce bayanları ne de siyahi elflerdi. Dizinin en temel sorunu korkaklık, öbür hiçbir şey değil. Halbuki milyonlarca hayranın okunabilen yansısı, yüreğin korktuğu yapımcıdan daha berbattır. 

Pek çok sahnede, pek çok kurguda daha sinema dünyasında ilk öğretilen semboller, anlatım teknikleri, senaryo çatısı kurma sistemleri kullanıldığını görüyoruz. Çekim açıları bile neredeyse kitaplardan alınmış üzere. Bu sahneler adeta skeçler üzere peş peşe koyulunca dizi olacağını sanmışlar ancak olmamış. 

Size bir spoiler vereyim mi? Veremem ki…

Bakın olay örgüsü bu kadar kopuk, karmaşık ve verimlilikten uzak. Dizi hakkında spoiler verebileceğimiz hiçbir şey yok, çünkü yanlışsız dürüst anlatılmış bir olay örgüsü, bir karakterin gelişimi, bir ilerleme yok. Arondir diye bir arkadaş var, dizinin birinci dakikasından itibaren Aşk-ı Memnu Beşir üzere ortalıkta gezip mahçup aşık halleriyle takılıyor. Galadriel ise garip garip kararlar alıp kıssayı gitmesi istenen tarafa sürükleyip duruyor. Ha sonuçta müellifler bu karakteri elinde kılıçla okyanusu yüzmeye çalışmayı makul bir fikir sanan biri olarak düşündükleri için esasen ne yazsak boş. 

Sorun yalnızca vakit çizgisindeki kaymalar ya da mekandan-zamandan kopuk olaylar olsa bir formda toparlayabilirler lakin ikinci dönemden itibaren bütün açık uçları bağlamaları ve yeni bir olay örgüsü inşa etmeleri gerekiyor. Çünkü şu anda hem hikaye yok hem tempo yok. Bari diyaloglar olsun diyoruz, onlar da epik bir destanı anlatmaktan çok Instagram’da reels yapıp paylaşmalık afili kelamlar kıvamında. Dünya’yı bile hakikat düzgün oturtamamışlar, bir yandan çok büyük ve heybetli bir diyar anlatılmaya çalışılıyor bir yandan da o kadar her şey üst üste atılmış ki bütün Orta Dünya Yalova kadar bir yermiş üzere geliyor. 

Seyirciyi yanlış istatistikle kıymetlendirmek…

,

İstatistikle ilgili eski bir öykü vardır. İkinci Dünya Savaşı’nda savaşan uçaklar incelenir ve gelen hasarlı uçakların, büyük oranda kanat hasarlı olduğu görülür. Bunun üzerine neredeyse bütün mühendisler uçakların en çok kanatlardan vurulduğunu düşünüp kanatları güçlendirme çalışmaları yaparlar. Bir mühendis ise yaptığı çalışmada gövdeyi güçlendirmiştir. “Niye bu türlü yaptın?” diyenlere de “Çünkü gövdeden vurulan uçaklar geri dönemiyor” karşılığını verir. 

Platformlar da yeni üretimlerini geliştirmeden evvel ellerindeki verilere bakıyor. Bu datalara bakılıp bakılıp “İşte amaç kitlemiz gizem seviyor, ansembıl (bunu da kim çıkardıysa artık, kalabalık manasında kullanılıyor) oyuncu takımlı, tansiyonlu olay örgülerini ve karmaşık olay anlatımını seven, tartışmalı içerikleri izlemeye bayılan bir kitle” demişler üzere bir durum kelam konusu. Tamam, çoğunluk oturmadan evvel sofrada önlerine neyin konulacağını bilmek ister, ziyafeti hazırlamak için uğraşanlarsa bunu bir sır üzere saklamak dileğindedirler; zira merak, yapılacak övgülerin daha yüksek sesle yapılmasını sağlar. Burada yemeğin ne olduğunu biliyoruz lakin önümüzdeki malzemelerden bir ortada bu yemek çıkar mı, ondan emin değiliz.

Bu datalar izleyicilerin artık daha zeki olduğunu, daha karmaşık olayları çözebildiğini, bu olayları topluluklarla tartışabildiğini ve etkileşimlerini arttırdığını gösteriyor da olabilirdi. Kaldı ki burada sıfırdan bir kıssa de yok, Yüzüklerin Efendisi hikayesi bu. Ne olacağını esasen genel çizgileriyle bildiğimiz, bilmiyorsak da çabucak öğrenebileceğimiz bir üretim. Yani seyirci de yanlış değerlendirilmiş üzere duruyor ki, üretimci grubun de “İlk dönemden çok şey öğrendik” demesi aslında bunun delili. 

Peki Güç Yüzükleri dizisi nasıl toparlanabilir?

İyice düşünmeden nasihat vermemek lazım pek; zira nasihat, bir bilgeden bir bilgeye verilecek olsa dahi tehlikeli bir armağandır ve her yol berbata çıkabilir. Kaldı ki ne ben bilgeyim ne Amazon yetkilileri benim sözümle hareket eder. 

Dizinin bu andan sonrasında Galadriel, “Ben bilmem kaç asırdır Ork kovalıyorum, burnumun tabanına kadar gelmelerini nasıl göremem, işin içinde sihir mi var, dışarıdan mı içeriden mi müdahale, yoksa öfkem bir sabah çiğini yaprağın üstünde donduran bir kara bulut üzere gölgeledi mi görüşümü?” diye çift taraflı bir av peşine düşerse, Elrond ittifakları şahsî bağlantıları yerine hassas güç istikrarlarını manipüle ederek sağlarsa, daha zayıf karakterlerin birlikte seyahat yapıp gelişecekleri, beklenmedik olaylar zinciri kurulursa o vakit dizi en azından aşikâr bir olay örgüsüne kavuşur, vakit çizgisinde her karakterin yeri aşikâr olabilir. 

Bunu da sevdiğimiz Yüzüklerin Efendisi dünyasına ziyan vermeden, bir noktadan bağlamak mümkün olabilir. Örneğin Silmarillion’a nazaran Sauron, 20 tane yüzük yapar. Bu yüzüklerin 1’i kendi yüzüğü, kalan 19’u ise elfleri yönetmek için kullanacağı yüzüklerdir. Elfler, yüzüğü takınca planını anlarlar ve yüzükleri saklarlar. 16 yüzüğü bulmayı başaran Sauron, bu yüzükleri cücelere ve insanlara verir. Buradan bağlanacak bir kıssa, hem dönem uzunluğu kıssayı ilgi cazip kılar hem de bütünle uyumlu bir son yaratabilir. 

Son saniyeye kadar pamuk ipliğine bağlı ittifakın Barad Dur kuşatmasına gitmesine bağlanacak 4 dönem sonunda kıssa en azından “İlk dönemi berbat lakin sonradan açılıyor.” kıvamına gelebilir. (Bu olay örgüsü 1 dakikada yazıldı, umalım 2 senede daha da uygunuyla gelsinler.)