Eylül ayında 40 dereceye varan sıcaklıkları gördükten yalnızca günler sonra kombiyi açtıracak kadar serin bir hava dalgası bizi karşıladı. Emsal bir durum, kış aylarında özlediğimiz güneşin kendisini yavaş yavaş hissettirmeye başladığı ilkbahar için de geçerli.
Artık üzerimize ince bir ceket alıp terlemeden ya da üşümeden yürüyüşe çıkabildiğimiz baharlar da gittikçe kısalıyor. 1900’lü yılların başlarında yazılan romanlardaki üzere “çiçeklerin açtığı ilkbahar günlerini” doya doya yaşayamıyoruz. Muhtemelen çocuklarımız o günleri yalnızca kitaplardan okuyacaklar.
Christopher Nolan’ın 2014’te vizyona giren Interstellar sinemasını hatırlarsınız…
Filmde insanlığı öbür bir gezegende ömür kurmaya iten iklim kurallarını net bir biçimde görmüştük. Dünya’da yalnızca mısır tarımının yapılabildiği; her yerde toz ve fırtınanın baş gösterdiği o kurgusal kıssa, çocuklarınız ve torunlarınız için gerçek olacak üzere görünüyor.
Çok uzun geçmedi üzerinden; Temmuz 2021’de Türkiye tarihinin en yüksek sıcaklığı ölçülmüştü:
Şırnak’ın Cizre ilçesinde ölçülen 49,1 derecelik sıcaklık tarihe geçmiş, bize yaşadığımız günlerdeki iklim şartlarının gelecek için sadece bir fragman niteliğinde olduğunu göstermişti.
Her geçen sene farklı bölgelerde sıcaklık rekoru kırılıyor, lakin buna rağmen Türkiye’de ölçülen en soğuk hava bundan 32 yıl evvel kayda geçmişti:
Van’ın Çaldıran ilçesinde 9 Ocak 1990’da kaydedilen -46,4 derece ülke topraklarında görülen en düşük sıcaklık olmuştu. Elbette kış ayları hâlâ soğuk, buradaki asıl mesela kış aylarının giderek sıcaklaşması değil.
Tüm bunlar yalnızca kış mevsimlerinin olması gerekenden daha sıcak geçtiği manasına gelmiyor. Mevsimler ortasındaki sıcaklık farkları da artıyor:
Mevsim normallerinin üzerindeki tuhaf yağışlara artık alıştık, kanıksıyoruz:
Son 10 yıldır İstanbul, İzmir ve Ankara başta olmak üzere Karadeniz’den de gelen sel ve su baskını haberlerine öyle bir alıştık ki görmezden gelmeye başladık.
Günlük yağış rekorunun, yağmurlarıyla meşhur Karadeniz bölgesinde değil de ülkenin en sıcak kenti Antalya’da, 2018’de kayıtlara geçtiğini unuttuk. 2020’de İstanbul’da gerçekleşen ceviz büyüklüğündeki dolu yağışı, 2021’de Batı Karadeniz’deki selleri, her yağış mevsiminde boşaltılan köyleri de unutuyoruz.
Sorun yalnızca Türkiye’de de değil; Güney Yarım Küre’deki Avustralya Yangını, Kanada’daki tarihi sıcaklık rekorları, yağmur ormanlarındaki kuraklık sinyalleri bunlardan yalnızca birkaçı…
Aşağıdaki grafiğe yeterli bakın: Yıl 1952, bizim de yer aldığımız Kuzey Yarım Küre’deki mevsimleri görüyorsunuz:
Dairenin 12 eşit kesime bölünmüş etrafı ayları söz ederken kar tanesi ile gösterilen koyu yeşil alan (Winter) kış, açık yeşil alan (Summer) yani yaz, sağ alttaki filizli beyaz alan (Spring) ilkbahar, sol üst köşedeki yapraklı beyaz alan (Autumn) ise sonbahar mevsimlerini tabir ediyor. Mevsimlerin başlangıç tarihleri de grafik üzerinde yazıyor.
2011’deki mevsimler de aşağıdaki üzere. Yaz mevsimi 59 yılda 15 gün uzamış durumda:
Aradan geçen 59 yılda kış mevsimi 3 gün kısalırken sonbahar 5, ilkbahar 7 gün kısalmış görünüyor. Tüm bu günler de yaz mevsimine eklenince, 2011’de büyük dedelerimizden 15 gün daha fazla güneşlendiğimizi görüyoruz.
Yıl 2100: Kış mevsimi 1 ay olacak. Kavurucu sıcaklar neredeyse 6 ay sürecek; yani yaz mevsimi, denize girmeye bile çekindiğimiz Mayıs’ta başlayacak, Ekim’in ortasında bitecek:
2100 Ocak ayının üçüncü haftasında ilkbahar başlayacak bu grafiğe nazaran. Bugün yaşansa kıyamet alameti olarak görülecek şeyler, gelecek için imkansız görünmüyor ne yazık ki. Lakin yaşanan şeyin kıyametten bir farkı yok desek yeridir.
Grafikteki çarpıcı değişimi aşağıda daha net görebiliyoruz:
Bu mevsim değişimlerinin tesiri ne yazık ki bizi en çok tarım üzerinden vuracak üzere görünüyor:
Mısır üzere yüksek sıcaklıkta bile randıman alınabilen besinler haricindeki hassas bitkilerin kolay kolay üretilemeyeceği yıllar kapıda. Tarım deyince akla besinler gelse de geleceğin ikliminde yaşanması beklenen meseleler hayatımızı pek çok açıdan etkileyecek.
Kuzey bölgelere yapılan göçler, çalışma saatlerini günün serin vakitlerine kaydırmak, yüksek sıcaklığa ahenk sağlayacağımız mimari yapılar ve teknolojik imkanlarla yavaş yavaş gerçekleşen bu kıyamete adapte olabiliriz tahminen, lakin önemli değişimleri kabul etmemiz gerekiyor.
Tarımda yaşanacak sıkıntıların direkt etkileceği bir öbür alan da dokuma. Pamuklu kıyafetler giderek lüks olabilir!
Yukarıda iklim değişikliğinden nasibini almış bir pamuk tarlası var. Pamuk, günümüz dokuma dünyasının en büyük doğal kaynaklarının başında geliyor. Aslında artan karbondioksit düzeylerinin pamuk üretimini olumlu tarafta etkilemesi bekleniyor, fakat asıl konumuz atmosferdeki karbondioksit miktarı değil.
Mevsim değişimleri, bu avantajın üzerinde bir tesir yaratabilir. 2100 yılına kadar yaşanacak değişimler de ne yazık ki bize ekstrem hava şartlarını işaret ediyor.
Pamuksuz kalmak bizi alternatif metotlara yönlendiriyor: Geri dönüşüm!
ABD’li öncü giysi firması Champion’un Eco Future ismini verdiği koleksiyondaki tüm eserler, organik materyaller, geri dönüştürülmüş dokumacılık eserleri ve etraf dostu ambalajları kullanıldı.
Geleceğin temellerini daha bugünden atan Champion’un Eco Future serisi ile tanışın!
Tamamı GOTS sertifikalı %100 organik pamuk olan Eco Future serisinin etiketleri bile geri dönüştürülmüş polyester kumaştan üretilmiş durumda.
Hatta kıyafetlerin üzerindeki Champion logosu için bile tıpkı biçimde geri dönüşüm yoluyla üretilen dokuma materyalleri kullanılıyor:
Champion’un Eco Future ismini verdiği koleksiyondaki eserlerin tamamı cinsiyetten bağımsız ve siyah, lacivert, kirli beyaz ve pembe renklerinde.
Geleceğin dünyası için şimdiden etraf dostu alışveriş alışkanlığı edinmek, etrafa hassas formda üretilen eserlerle hayatınızı erkenden değiştirmek için buradan Champion’un Eco Future serisine göz atın.
Kaynaklar: Washington Post (1), Washington Post (2), Anadolu Ajansı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Cotton Research and Development Corporation (CRDC)