Merdivenler olmasa birden çok katlı binalar yapamaz, yapsak bile aşağı üst nasıl çıkacağımızı bilemezdik. Büyük yapılarda kullanılan ana merdivenler, mühendisler ve mimarlar tarafından yapılan ince hesaplar sonucu inşa edilirler. Ancak diyelim kendi binanızın içine ya da birden çok katlı bir yapınıza tahta bir merdiven yapmak istiyorsunuz. Merdiven nasıl yapılır, daha evvel görmediyseniz işiniz sıkıntı.

Merdiven nasıl yapılır sorusunun karşılığı aslında çok ince hesaplamalar ve ölçümlerin altında yatıyor. Sağlam ve kullanışlı bir merdiven yapmak için iki kat ortasındaki arayı âlâ hesaplamalı ve sonra da marangozluk maharetlerinizi konuşturmalısınız. Hakikat hesaplamalardan sonra bu karmaşık yapıyı adım adım inşa edebilirsiniz. Gelin merdiven nasıl yapılır adım adım tüm ayrıntılarıyla görelim.

Merdiven nasıl yapılır?

Adım #1: Yükseklik ölçümü yapın:

Merdiven üretiminin birinci adımı olarak merdiven yapılacak alanın yüksekliğini ölçmelisiniz. Bu oran rıht yüksekliği olarak isimlendirilir. Bu ölçüm sırasında kıymetli olan, son basamağın üst taban hizasında olup olmayacağına karar vermektir. Şayet üst yerin altında kalmasını istiyorsanız bu arayı toplam rıht yüksekliğinden düşürmelisiniz.

Adım #2: Adım başı yüksekliği hesaplayın:

Toplam rıht yüksekliğini ölçtükten sonra adım başı rıht yüksekliğini ölçmek gerekiyor. Genel olarak bu oran 17 ile 20 cm ortasında değişiklik gösterir. Toplam rıht yüksekliğinin 240 cm olduğunu düşünelim. Bunu ortalama adım yüksekliği olan 18 cm’e böldüğümüz vakit ortalama 13 sayısını elde ederiz. 13, merdivenin adım sayısıdır. 

Adım #3: Toplam yükseklik ile adım başı yüksekliği oranlayın:

Toplam rıht yüksekliğini ve ortalama adım yüksekliği üzerinden merdiven adım sayısını ölçtük lakin kesin bir adım başı yüksekliği bulmak için ince bir hesap yapmak gerekiyor. Toplam rıht yüksekliğimiz olan 240 cm’i 13 adıma bölünce 18,462 cm elde ederiz. Yani her bir basamak 18,462 cm olmalı.

Adım #4: Basamakların ne kadar geniş olacağını belirleyin:

Basamak genişliği nasıl bir merdiven yapmak istediğinize nazaran değişiklik gösterse de inançlı bir kullanım için en az 25 cm olması gerekiyor. Birbirine eklenmiş olan basamakların genişliği 41 ile 46 cm ortasında değişmeli. 18 cm hesapladığımız rıht yüksekliğine nazaran basamaklar 23 ile 28 cm ortasında bir genişliğe sahip olmalı.

Adım #5: Merdivenin sahip olacağı basamakların toplam uzunluğunu bulun:

Rıht yüksekliği merdivenin net yüksekliğidir. Lakin kıymetli olan toplam basamak uzunluğudur zira kirişler buna nazaran kesilir. Merdivende 13 basamak olacağını hesapladık ve her birinin 25 cm genişliğinde olması gerektiğini bulduk. Yani merdivenin toplam basamak uzunluğu 325 cm olmalıdır.

Adım #6: Sahanlık olup olmayacağına karar verin:

Yaptığımız hesaplara nazaran merdiven plaklarının en uzunu 5 metreye yakın olacak. Yani 14 basamak kaldırabilir. Şayet merdiveninize bir sahanlık yani daha geniş bir modül istiyorsanız bunu da göz önünde bulundurmalı ve hesaplamalara dahil etmelisiniz.

Adım #7: Merdiven kirişlerinin uzunluğunu hesaplayın:

Merdivenin altında çapraz formda bulunacak ve onun ayakta kalmasını sağlayacak olan kesimler kiriş olarak isimlendirilir. Kiriş uzunluğunu bulmak için yatay uzunluğu ve yüksekliği kendisiyle çarpıp toplamalısınız ve karekökünü almalısınız. Örneğimize nazaran kiriş uzunluğu şu biçimde; √((325 x 325) + (240 x 240)) = 404 cm

Adım #8: Merdiven ile yapı ortasındaki temas formülünü belirleyin:

Merdivenin yapı ile nasıl bir irtibat kuracağı son derece kıymetli. Merdivenin üst yer ile birleşmesi gerekiyorsa ek bir takviye gerekebilir. Şayet üst tabanda bulunan bir çıkıntı ile birleşecekse kirişlerden bu ara çıkarılarak bir hesaplama yapılmalıdır. 

Adım #9: Kiriş sayısını belirleyin:

Merdiven genişliğine bağlı olarak kiriş sayısını belirleyin. İnançlı bir kullanım için kirişler ortasında 40 cm olması öneriliyor.

Adım #10: Kirişler için tahtaları hazırlayın:

Gerekli tüm ölçümleri yaptıktan sonra sıra geldi inşa kademesine. Öncelikle 5 x 30 cm ölçülerinde bir tahta modülü ile işe başlayın.

Adım #11: Ölçümleri tahta üzerine işaretleyin:

Yaptığınız hesaplamalar sonucu elde ettiğiniz ölçümleri tahta üzerine işaretleyin. 18,462 cm ve 25 cm hesapladığımız ölçüleri hassas bir merdiven gönyesi ile tahta üzerine işaretleyin.

Adım #12: Açı ölçümlerini işaretleyin:

İki farklı ölçümü tahta üzerine işaretledikten sonra ikisinin kesişme noktası üzerinden açısını belirleyin. Tahta üzerinde üçgen bir kesim yapılacağı için hakikat açı son derece kıymetli.

Adım #13: Tüm ölçüm işaretlemelerini tamamlayın:

İşaretlediğiniz ölçümler üzerinden birinci açıyı belirledikten sonra buna bağlı olarak başka işaretlemeleri de tamamlayın. Üçgen biçiminde aşağı yanlışsız giden testere ağzı gibisi bir hal ortaya çıkacak.

Adım #14: İşaretlediğiniz yerlerden kesin:

Ölçümleri ve açıları işaretledikten sonra sıra geldi kesim sürecine. Çektiğiniz çizgiler üzerinden tahtayı bir el testeresi ile ya da daha güçlü bir dekupaj testeresi ile kesin. Bu süreci yaparken son derece dikkatli olmalısınız.

Adım #15: Kesme sürecini sürdürün:

İşaretlediğiniz yerlerden tahtayı keserken taban, alt kısım ve kiriş ortasındaki alakayı göz önüne alarak dik bir yol üzerinden kesmeye dikkat edin.

Adım #16: Kestiğiniz tahtaları denetim edin:

İlk kiriş tahtasını kesikten sonra alın ve merdivenin yapılacağı alana yerleştirerek denetim edin. Gerekli düzeltmeleri bu adımda yapmalısınız. Birinci tahtanın tam uyması son derece kıymetli.

Adım #17: Birinci kiriş tahtasını kullanarak başkalarını de kesin:

İlk kiriş tahtanızın ölçümlere tam olarak uygun olduğunu gördükten sonra onu alın ve başka tahtalar üzerinde şablon olarak kullanarak ölçüm çizimlerini yapın. Bu noktadan sonra işler biraz daha hızlanacak zira birinci hesaplamaları tekrar etmeyeceksiniz.

Adım #18: Kestiğiniz kirişleri yerleştirin:

Tüm kesme süreçlerini tamamladıktan sonra artık yerleştirme sürecine geçebilirsiniz. Kiriş tabanlarının sağlam bir taban üzerine yerleştirildiğinden emin olmalısınız.

Adım #19: Kirişleri sabitleyin:

Kirişleri yerleştirdikten sonra tekmelikler ile kirişleri sabitleyin. Merdiven genişliğindeki 2.5 x 15 cm tahtalar ile bu sabitlemeyi yapabilirsiniz.

Adım #20: Sabitlediğiniz kirişlerin üzerine basamakları yerleştirin:

Kirişleri sabitledikten sonra yaptığınız hesaplamalara uygun ölçüde ve sayıda basamak kesin. Kestiğiniz basamakları kirişlerin üzerine yerleştirin ve sabitleyin.

Adım #21: Dilerseniz dış kirişleri yerleştirin:

Dış kiriş, kirişe benzeyen lakin yapının sağlamlığından fazla şıklığını düşünen bir kesimdir. Dilerseniz kiriş boyutundaki dış kirişleri merdivenin iki yanına yerleştirebilirsiniz.

Adım #22: Ahşap üzerinde cila, boya, yalıtım süreçleri yapabilirsiniz:

Merdivenin artık hazır. Bu noktadan sonra dilediğiniz üzere bu merdiveni boyayabilir, cilalayabilir ya da farklı bir yalıtım süreci yapabilirsiniz. 

Birden çok katlı yapılar ortasında aşağı üst hareket etmemizi sağlayan merdiven nasıl yapılır sorusunu yanıtlayarak adım adım bir tahta merdiven yapma sistemini anlattık. Şayet birinci kere bu türlü bir şey yapacaksanız işin ustasından yardım almayı düşünmelisiniz.