Eğer bir sağlıkçı değilseniz kan analizi sonuçlarında karşılaştığınız bedeller size oldukça karışık ve anlamsız gelecektir. Bunlardan bir tanesi olan MPV ise son derece kıymetlidir. MPV, kanımızda bulunan beyaz kan hücrelerinin hacimsel oranını gösteren bir bedeldir. Bu paha değerlidir zira pıhtılaşarak kanamanın durmasını sağlayan beyaz kan hücrelerinin sayısı kadar hacimleri de son derece kritiktir.
Hekiminizin teşhis koyması bakımından tek başına kâfi olmasa bile pek çok farklı hastalığın ve rahatsızlığın birinci belirtilerinden bir tanesi olarak görülen MPV kıymetinin düşüklüğü ve yüksekliği dikkatle izlenmesi gereken bir durumdur. Test edilmesi son derece kolay bir kıymet olan MPV nedir, düşüklüğü ve yüksekliği ne manaya gelir, olağan pahası kaç olmalı gibi merak edilen soruları gelin tüm ayrıntılarıyla inceleyelim.
Temelden başlayalım, MPV nedir?
Mean Platelet Volume, kısaca MPV, Türkçesi ile ortalama trombosit hacmi; kanımızda bulunan kan hücresi cinslerinden bir tanesi olan beyaz kan hücresi yani trombositlerin hacmini gösteren bir bedeldir. Bedenimizde kesik nedeniyle rastgele bir yaralanma olduğu vakit beyaz kan hücreleri çabucak o bölgeye giderek kanı pıhtılaştırır ve kanamanın durmasını sağlar. Aynı vakitte damar çeperlerini onarma vazifesine de sahip olan trombositlerin hacmi yani kanımızdaki MPV kıymeti bu nedenle son derece kıymetlidir.
Kişiden şahsa nazaran değişiklik gösterebilen MPV bedeli kaç olmalı?
Kanımızdaki beyaz kan hücrelerinin hacimsel oranını tabir eden MPV bedelinin yetişkinlerde normal olarak kabul edilen referans aralığı 7,5 – 11,5 fl olarak belirlenmiştir ancak bu paha gebelik üzere farklı durumlarda değişebilir. Olağan kabul edilen MPV pahası ölçüm yapan laboratuvara nazaran de değişiklik gösterebilir. Bu nedenle birden fazla vakit kesin bir teşhis için kâfi değildir, sadece fikir verir.
Pek çok farklı nedene bağlı olarak artabilen MPV yüksekliği ne demek?
Yapılan kan testleri sonucunda MPV bedeliniz olağan kabul edilen referans aralığından fazla çıktığı vakit bu durum MPV yüksekliği olarak isimlendirilir. Bunun manası, kanınızdaki trombosit üretiminin fazla olduğu olabilir. Beyaz kan hücresi yıkımının fazla olması ve bunu kapatmak için kemik iliğinde olağandan fazla trombosit üretildiği de düşünülebilir. Fakat MPV yüksekliği tek başına rastgele bir hastalığın teşhisi için kâfi değildir.
MPV yüksekliği neden olur?
- Farklı kanser türleri
- Trombositopeni olarak isimlendirilen trombosit düşüklüğü
- Kanamalı hastalıklar
- Preeklampsi olarak isimlendirilen gebelik zehirlenmesi
- Hipertiroidi
- Hipertansiyon
- Felç
- Kalp ve damar hastalıkları
- Diyabet yani şeker hastalığı
- Atriyal fibrilasyon
- D vitamini eksikliği
- B12 eksikliği
- Folat eksikliği
- Obezite
- Miyeloproliferatif olarak isimlendirilen kemik iliği bozukluğu
- Crohn hastalığı
MPV yüksekliğine neden olan durum, rahatsızlık ve hastalıklardan kimileri bu halde. Listeden de anlaşılacağı üzere MPV yüksekliğinin pek çok farklı nedeni olabilir. Hatta bu yükseklik sadece süreksiz bir durum bile olabilir. Bu nedenle rastgele bir uzman tarafından kesin bir teşhis konulmadan tasaya kapılmayın.
MPV yüksekliği tehlikeli mi, nasıl düşürülür?
Kan analizi sonuçlarımızdaki tüm kıymetler üzere MPV kıymetinin de yüksek çıkması dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Lakin her vakit tehlikeli olduğunu söylemek gerçek olmaz. MPV bedeliniz yüksek çıktığı vakit doktorunuz farklı testler de isteyerek bu durumun nedenini ortaya çıkarır. MPV yüksekliğine neden olan durum, rahatsızlık ya da hastalık teşhis edildiği vakit buna uygun bir tedavi tekniği izlenerek MPV kıymeti olağan aralığa düşürülmeye çalışılır. MPV düşüklüğü durumunda da misal bir prosedür izlenir.
Farklı testlerle de desteklenmesi gereken MPV düşüklüğü ne demek?
Yapılan kan testleri sonucunda MPV bedeliniz olağan kabul edilen referans aralığından az çıktığı vakit bu durum MPV düşüklüğü olarak isimlendirilir. Beyaz kan hücrelerinin hacminin küçük olması demek, bunların yaşlı olması demektir. Yani bedeninizdeki trombosit üretiminin yavaşladığı manasına gelir. Bedeninizde beyaz kan hücresi yıkımının fazla olduğu ve yenilenmediğinin de bir işareti olabilir. Ama MPV yüksekliği üzere MPV düşüklüğü de tek başına rastgele bir hastalığın teşhisi için kâfi değildir, bu nedenle farklı testlerle desteklenmeden kesin bir sonuca varılmaz.
MPV düşüklüğü neden olur?
- Ülseratif kolit
- Crohn hastalığı
- Kemoterapide kullanılan sitotoksik ilaçlar
- Anemi olarak isimlendirilen çok seviyede kansızlık
- Wiskott Aldrich Sendromu
- Lupus hastalığı
- Kemik iliği hipopilazisi olarak isimlendirilen kemik iliğinin az gelişmesi
- Trombosit yüksekliği
MPV düşüklüğüne neden olan durum, rahatsızlık ve hastalıklardan kimileri bu halde. Listeden de anlaşılacağı üzere MPV düşüklüğünün pek çok farklı nedeni olabilir. Hatta bu düşüklük sadece süreksiz bir durum bile olabilir. Bu nedenle rastgele bir uzman tarafından kesin bir teşhis konulmadan telaşa kapılmayın.
Herkes için kıymetli olmayabilir: MPV kıymeti ne vakit ölçülür?
- Basit kesiklerde bile kan kolay kolay pıhtılaşıp yara kapanmıyorsa
- Kişinin cildinde kırmızımsı ve morumsu lekeler varsa
- Hafif çarpmalarda bile deride morarma görülüyorsa
- Sık sık burun kanaması yaşanıyorsa ve kolay durmuyorsa
- Diş fırçalarken diş etlerinde kanama varsa
- Kadınlarda cinsel münasebet sonrası kanama oluyorsa
- Regl periyodunda çok kanama varsa
- Baş dönmesi varsa
- Halsizlik varsa
- Baş ağrısı varsa
- Elde ve ayaklar ağrı ile birlikte hissedilen yanma varsa
MPV kıymeti, ölçülmesi kolay bir oran olmasına karşın herkeste her vakit standart olarak ölçülen bir kıymet değildir. Üstte listelediğimiz belirtilerden biri ya da birkaçı bireyde görüldüğü vakit hekim, beyaz kan hücrelerinin hacminden şüphelenerek MPV bedelinin ölçülmesini isteyebilir. Çıkan sonuçlara nazaran farklı testlerle de bu durum daha geniş bir açıdan kıymetlendirilir.
MPV testi nasıl yapılır?
MPV testi olarak isimlendirilen özel bir test yoktur. Kanınızdaki beyaz kan hücrelerinin hacmini gösteren MPV pahası tam kan sayımı ya da hemogram ismi verilen bir analiz ile birlikte ölçülür. Öncesinde özel bir hazırlık yapmanız gerekmez. Sırf kolunuzdan muhakkak bir ölçüde kan alınır ve bu kan özel teknikler kullanılarak denetim edilir. Kolay bir denetim olduğu için neredeyse tüm sıhhat kuruluşlarında bu analizi yaptırabilirsiniz.
Kanımızdaki beyaz kan hücrelerinin kacmini gösteren MPV nedir, olağan kıymeti kaç olmalı, düşüklüğü ve yüksekliği ne manaya gelir sorularını yanıtladık. Anlattıklarımız sadece bilgilendirme maksatlıdır. Tüm sıhhat mevzularında olduğu üzere MPV bedeliniz hakkında da en hakikat ve size özel bilgiyi uzman bir tabipten almanız gerektiğini unutmayın.