Kırmızı renk olmasının iki ana nedeni olduğuna inanılıyor: birincisi operanın tarihiyle alakalı alışagelmiş bir tercih, ikincisi ise bilimsel bir nedene dayanıyor.
İlkinden başlayalım. Aslında tiyatro salonları kapsamında bu rengin seçilmesinde opera binalarının rol oynadığı düşünülüyor.
Opera sanatının merkezi İtalya, Venedik‘te yapılan birinci opera binasında kırmızı ve altın renkleri kullanıldı.
Bu renkler de bilhassa kırmızı kadife, kraliyet ailesini temsil ediyordu. Bu sanat, Avrupa’nın geri kalanına yayılmaya başladığında da Avrupalılar, bu binalarını taklit ederek aynı renk paletlerini kullanmayı tercih ettiler. Sadece Fransızların kırmızı yerine kraliyet ailesini temsilen mavi rengi tercih ettiği biliniyor.
Yüzyıllar içerisinde operaya ilginin azalması sonrası cümbüş bölümünün parlayan yıldızları tiyatrolar ve ardından sinemalar oldu. Onlar da bu geleneği sürdürüp salonlarında kırmızı rengi kullanarak izleyicilerine hitap ettiler.
Kırmızı rengin günümüzde hala kullanılmaya devam edilmesinin gerisinde ise bilimsel bir neden yatıyor.
İnsan gözünün retinasındaki görünür ışığı algılayan hücreler; çubuklar ve koniler olmak üzere iki tip fotoreseptör hücredir. Olağan ışıkta renkleri koni hücreleri algılarken düşük ışıkta renkleri algılama işi çubuk hücrelere düşer.
Bilim insanlarınca yapılan deneyler; çubukların en çok 498 nm civarındaki ışığın dalga uzunluklarına hassas olduğu bunun üzerindeki dalga uzunluklarına karşı duyarsız olduğunu göstermiştir.
Aşağıdaki görselde görebileceğiniz üzere çubuk hücreleri en âlâ yeşili görürken kırmızı ışığı algılayamazlar. Koniler ise bütün renkleri algılar.
Dalga uzunluğunun yüksek olması sebebiyle kırmızı, karanlık ışık şartlarında görmeyi kaybettiğimiz birinci renktir.
Yani, tiyatro ve sinema üzere kırmızı perdelere ve koltuklara sahip bir ortamda; ışıklar kısıldığında kırmızı renkler, mavi yahut yeşil renklere nazaran daha kolay görünmez oluyor. Ve bu da izlediğimiz şeye daha kolay odaklanmamızı ve adapte olmamızı sağlayarak iyi bir izleme deneyimi sunuyor.
Madem o denli, neden siyah renk kullanılmıyor diye soranlarınız olacaktır.
Kullanılmıyor değil, daha az tercih ediliyor diyelim. Eğlenmek, güzel hissetmek, baş dağıtmak, toplumsallaşmak için bir yere gidiyorsunuz. Bu yerde sizi depresif bir ruh haline, bunalıma sokacak siyah renkleri mi istersiniz? Yoksa mutluluk, çoşku, canlılık hissi veren kırmızı rengini mi? Bu salonları işletenler de renklerin bu ruhsal tesirlerini bildikleri için kırmızı rengi kullanmayı tercih ediyorlar.
Yukarıda bahsettiğimiz bilimsel nedenden ötürü kırmızı rengin bir avantajı daha var. Kırmızı renk; karanlıktan ışığa veya ışıktan karanlığa geçme sürecinde görme hücrelerinin adaptasyonunu hızlandırıyor.
Pilotların ve radyalogların kırmızı renk gözlük kullanmalarının nedeni de budur.
Uzun mühlet karanlık ortamda kalıp ışığı açtığımızda gözlerimiz kamaşır, görmekte zorluk çekeriz. Tıpkı durum ışığı kapattığımızda da geçerlidir. Her iki olayın öncesinde gördüğümüz kırmızı renk ile bu alışma sürecini hızlandırmış oluyoruz.
- Kaynaklar: Junkie, Wikipedia 1 2, Opereyşın, Quora