İçinde yaşadığımız Anadolu topraklarının yapısı gereği etrafımızda pek çok heybetli dağ var. Lakin bunların en büyüğü olan Ağrı Dağı sırf 5137 metre. 5 kilometreden fazla olan uzunluk dünyayı düşündüğümüz vakit küçük görünüyor zira dünyanın deniz düzeyi üzerindeki bedel hesaba katıldığında en yüksek dağı olan Everest Dağı’nın uzunluğu bundan binlerce metre daha yüksek. Bu özelliği nedeniyle Everest Dağı, dünyanın dört bir yanından gelen macera tutkunlarının en tanınan tırmanış güzergahı.

Günümüzden milyonlarca yıl evvel oluşmuş olan Himalaya Dağları’nın bir kesimi olan Everest Dağı, yıllar içinde tepeye çıkmaya çalışırken hayatını kaybeden bireyler nedeniyle küçük bir mezarlığa dönüştü lakin ortalarında Türk dağcıların da bulunduğu pek çok isim deniz düzeyinden binlerce metre üstte bulunan tepeye çıkmayı başardı. Gelin Everest Dağı nerede, yüksekliği ne kadar gibi merak edilen sorulara yakından bakalım.

En merak edilen soru ile başlayalım: Everest Dağı nerede, hangi ülkede?

Günümüzden 27 milyon yıl evvel oluşan Himalaya Dağları’nın bir kesimi olan Everest Dağı, 28 derece kuzey enlemi ile 87 derece doğu boylamında bulunuyor. Hangi ülkede olduğu sorusunun ise net bir cevabı yok zira dağ tam olarak Çin ile Nepal hududunda bulunuyor. Çin’in Tibet bölgesinden Everest Dağı’nın tamamı görülürken Nepal tarafından bakıldığında görülen Çangtse, Khumbutse, Nuptse ve Lhotse dorukları nedeniyle tam bir görüş sağlanmamaktadır.

Peki Everest Dağı kaç metre?

Everest Dağı hakkında çalışmalar yapıldığı birinci günden beri farklı uzunluklardan bahsedilmiştir. Bu ölçüm sonuçlarına nazaran dağ bazen daha kısa, bazen daha uzun çıkmıştır. 2020 yılında Çin ve Nepal tarafından resmen kabul edilen bilgilere nazaran Everest Dağı’nın yüksekliği 8848 metredir. Zirvenin buzul yapısını ve global iklim değişikliğini düşünürsek tahminen yıllar içinde bu data de değişecektir.

Everest Dağı ismi nereden geliyor?

Everest Dağı’nın Tibetçe ismi Çomolungma, Nepalce ismi Sagarmāthā formundadır. Dağın bugün bildiğimiz ismi ise bölgenin yerlileri tarafından değil, sömürgeciler tarafından verilmiştir. Hindistan’ın İngiliz sömürgesi olduğu periyotta Kadastro Genel Müdürü olan Andrew Waugh, bu dağ için İngilizce bir isim konulmasını istemiştir.

Andrew Waugh, Londra Kraliyet Coğrafya Cemiyeti’ne kendisinden evvelki müdür olan George Everest ismini önermiştir. Mevzu hakkında pek çok itiraz yapılmasına karşın Cemiyet, 1865 yılında bu ismi kabul etmiş ve bu dağı Mount Everest olarak duyurmuştur. Yıllar içinde bu isim yeniden itirazlar yapılmasına karşın tüm dünya tarafından kabul edilmiştir.

Everest Dağı kaç derece, hava durumu nasıl?

Everest Dağı o kadar yüksek ki atmosferin yere en yakın olan katmanı olan troposferi bile geçiyor. Oksijen eksikliği nedeniyle yüz kilometre suratı aşan rüzgarlar oluşuyor ve sıcaklık eksi 70 dereceye kadar düşebiliyor. Tahmin edebileceğiniz üzere bu şartlarda altında ne bitki yetişiyor ne de bir hayvan hayatta kalabiliyor.

Bölgenin iklimi gereği yaz aylarında Everest Dağı’na yağmur yağar ve sıcaklık biraz düşer. Lakin bu sıcaklık düşüşünün tesiri makûs olur zira eriyen kar ve buz yığınları çığ halinde düşer. Yağan yağmurlar hem bir sonraki devir için buzulları besler hem de büyük buz çanakları oluşmasını mahzurlar.

Everest Dağı’nda yaşayan hayvanlar ve bitkiler:

Everest Dağı’nın 6480. metresine kadar bir cins yosun yetişir. 5500. metreye kadar arenaria isimli bir bitkiye rastlanır. 6700. metreye kadar bir tıp siyah örümcek yaşayabilir. 7900. metreye kadar Hint hafriyat ve sarı gagalı dağ kargası görülmüştür. 4300. metreye kadar Himalaya kara ayısı ve bir tıp küçük panda görülmüştür. 

Tüm bu datalardan anlaşılacağı üzere dünyanın en yüksek dağı bile tam manasıyla ıssız değildir. Daha alçak bölgelerde insan, hayvan ve bitki bulunmaktadır. 1953 yılında George Lowe kanıtlayamasa da Everest Dağı doruğunda kazlar gördüğünü söylemiştir. 1993 – 2018 yılları ortasında incelenen uydu manzaralarında, daha evvel çıplak olduğu düşünülen bölgelerde bitki oluşumlarına rastlanmıştır. 

Binlerce metre yükseklikte yaşayabilen Himalaya kara ayısı ve küçük panda cinslerinin yanı sıra uzun yıllar tırmanışlarda yük taşıma maksadıyla kullanılan bölgeye özel bir çeşit olan yaklar da kalın kürkleri ve geniş akciğerleri ile dağın yüksek bölgelerinde hayatta kalabilirler. Yeniden yüksek bölümlerde kar leoparı ve onun avı olan Himalaya tahrı ismi verilen bir çeşit keçi görülmüştür.

Everest Dağı’na tırmanış kaç gün sürer? Birinci başarılı deneme oldukça güçlü geçti:

Everest Dağı’na tırmanma hayalleri ilk sefer 1904 yılında başladı. 1921 yılında yapılan birinci denemenin gayesi tepeye tırmanmak değil, jeolojik araştırma yapmaktır. 1922, 1924, 1930, 1950 yıllarında Everest Dağı doruğuna tırmanma denemeleri yapılmasına karşın hiçbiri başarılı bir biçimde sonuçlanmadı ve deneyenlerden hayatını kaybedenler oldu.

1953 yılında John Hunt, İngiliz Kraliyet Coğrafya Derneği’nin dayanağı ile iki takım kurdu. 26 Mayıs günü güney doruğuna ulaşmalarına karşın birinci takımın oksijen dayanak ünitelerindeki sıkıntılar nedeniyle ilerleyiş durmuştur. Edmund Hillary ve Tenzing Norgay’dan oluşan ikinci takım, 29 Mayıs 1953 günü saat 11.30’da Everest Dağı doruğuna ulaşmayı başarmışlardır.

Everest Dağı’na çıkmak bugün yaklaşık iki ay süren bir süreçtir. Bu müddet dinlenme kamplarında verilen uzun molaları da kapsar ve hava şartları âlâ olursa üç haftada da tırmanılabilir. Everest Dağı’na yapılan en süratli tırmanış 26 saatlik bir rekorla Kilian Jornet tarafından gerçekleştirilmiştir.. Tepeden aşağı inmek ise yaklaşık üç gün sürer. 

Everest Dağı’na çıkan birinci Türk dağcı:

Everest Dağı’na Türk dağcıların çıkma süreci 1995 yılında başladı. Everest Dağı’nın doruğuna 17 Mayıs 1995 tarihinde çıkan ilk Türk dağcı Ali Nasuh Mahruki olmuştur. 22 Temmuz 2005 tarihinde Everest Dağı’na tırmanan birinci Türk bayan dağcı ise Aksiyon Elif Maviş Koç olmuştur. 

Everest Dağı’nda kaç kişi öldü, cesetler neden alınamıyor?

Everest Dağı’na tırmanırken öldüğü bilinen birinci kişi 1924 yılında bunu deneyen George Mallory olmuştur. Mallory’nin cesedi lakin 1999 yılında bulunabilmiştir. Everest Dağı’na tırmanmaya çalışırken en az 235 kişi ölmüştür. Bu sayı çok daha fazla olabilir zira dağa yapılan tüm tırmanışlar kayıtlı değil.

Everest Dağı’na yapılan tırmanışlar soğuk hava ve yetersiz oksijen nedeniyle son derece riskli. Tırmanış sırasında en ufak bir yük bile büyük bir risk yarattığı için ölen bireyler birçok vakit oldukları yerde bırakılıyor. İniş sırasında kurallar uygunsa cesetler alınıyor lakin bazen yetkilerin yardımıyla çok uzun vakit sonra bu cesetlerin alındığı ve hatta alınamadığı bile olmuştur.

Heybetiyle görenleri büyüleyen dünyanın en yüksek dağı Everest Dağı nerede, yüksekliği ne kadar gibi merak edilen soruları yanıtlayarak bu eşsiz dağ hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. İmkanınız olsa Everest Dağı’na çıkmak ister miydiniz? Fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.