Bir kamyon ya da tırın taşıdığı çekicilerde birden fazla tekerleğin yan yana durduğunu görmüşsünüzdür. Genelde yan yana olacak halde iki tekerlek yerle temas edecek halde dururken onların ardında yahut önünde bir tekerlek de havada asılı kalır. Yani birden fazla kamyonun ikisi havada olacak formda toplamda 6 tekerlek görürüz. Pekala oburlarının yükünü alabilecek bir çift tekerlek daha varken neden onları havada görürüz?
Bugün sizlere kamyon ve römorklarda yer alan, genelde havada gördüğümüz tekerleklerin ne fonksiyonu olduğundan bahsedeceğiz. Pek çok kişi bu tekerleğin stepne vazifesi gördüğünü düşünüyor, lakin asında stepne için bir aks sistemi kurmak son derece kıymetli bir metot. Bu tekerleklerin daha değerli bir misyonu var. Haydi gelin artık kamyon ve römorkların genelde en ardındaki tekerleklerin neden havada kaldığını açıklayalım.
Tırların gerisinde havada duran tekerlekler aslında aracın daha fazla yük taşıması gerektiği vakitlerde kullanılıyor.
Ağır yük taşıması için kullanılan kamyon ve tır römorklarının taşıma kapasitesini aks sayısıyla oranlayabiliriz. Karşılıklı tekerleklerin bağlı olduğu kesime verdiğimiz isim olan aks, ne kadar fazlaysa kamyon da o kadar fazla yük taşıyabilir. En kolay haliyle her çift tekerlek ve aks sisteminin 10 ton yük taşıdığını düşünelim. 2 aks sistemi 20 ton, 3 aks sistemi ise 30 ton yük taşımış oluyor.(Bu yükler örnek olarak verilmiştir.)
Yere değen tekerlek sayısı arttıkça yakıt tüketimi de artıyor.
Kamyon ya da tır sürücüsü ağır bir yük taşımadığında, tekerleği kabinden denetim edebileceği bir tuşla hidrolik yardımıyla üst kaldırıyor. Bunun sebebi ise aslında yakıt tüketimiyle alakalı. Bu aks sistemine gereksinim olmadığında bile kullanılırsa yola daha fazla tekerlek değecek, daha fazla sürtünme yaratacak ve haliyle yakıt tüketimi daha fazla artacak. Tıpkı vakitte aracın daha az mekanik modülü döneceği için aşınma da azaltılmış oluyor.
Havada duran tekerlekler, tekerlek patlamalarında önemli kazaların önüne geçmiş oluyor.
Elbette artta tek aks sitemine bağlı iki tekerleğin bulunması sürücülere de inanç veriyor. Daima sağlam bir biçimde kalan bu tekerlekler, bir tekerlek patladığında direkt janta düşmek yerine ağırlığı öteki tekerleklerden alıyor ve çok önemli sonuçların önüne geçişmiş oluyor.
Arkasında 2 aks bulunan kimi çekicilerde de gerideki aks havaya kaldırılabiliyor.
Sadece römorklarda değil, bazen bu römorkları taşıyan çekicilerde de bu aks sistemi kullanılabiliyor. Daha fazla yükü yokuş, toprak demeden taşıyan bu çekicilerin sonundaki tekerlekleri havaya kaldırılarak yakıttan tasarruf edilebiliyor. Birebir vakitte tırın daha keskin hareketler yapması için de bu sistem kullanılabiliyor.
Bu tekerlekler havada olmalarına karşın neden dönmeye devam ediyorlar?
Havadayken bir nevi boşta olan tekerlekler, yavaş da olsa dönmeye devam ederler. Bunun sebebi ise aracın hareket ederken momentum yaratmasıdır. Ayrıyeten aslında bağlı oldukları diferansiyel, başka tekerlekleri döndürürken art kalan gücün bu boştaki tekerlekleri de döndürdüğü görülebilir.
Elbette bu tekerlek sayısının çok daha fazla olduğu römorklar da var.
Bazen sahiden çok ağır olan kimi yapıları taşımak gerekebilir. Bu türlü durumlar için de özel cazibeli ve römorklar üretilir. Bu sayede tahminen de binlerce ton tartıda olan yapılar bile tartı akslar üzerinde dağıtıldığı için sıkıntısızca taşınabilirler.
Bugün sizlere kamyon ve römorkların gerisinde yer alan, havada duran tekerleklerin aslında ne işe yaradığını açıkladık. Bu stil içeriklerin devamının gelmesini istiyorsanız bizlere yorumlar kısmından yazabilirsiniz.